تولید کالوس رویان‌زا از رویان بذری گیاه وشا (dorema ammoniacum d.)

گیاه وشا از گیاهان دارویی بومی ایران است که به دلیل برداشتهای بیرویه و تخریب رویشگاههای طبیعی آن در کشور، در معرض انقراض قرار دارد. رویانزایی سوماتیکی یکی از روشهای مفید برای تکثیر گیاهان به شمار میرود. در تحقیق حاضر القای کالوسهای رویانزا از ریز نمونه رویان بذری این گیاه با استفاده از دو محیط پایه ms و ms 2/1 و نیز غلظتهای مختلف هورمونهای naa و ba برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفت. مشخص گردید که محیط ms حاوی 1 میلیگرم بر لیتر هورمون naa و 5/0 میلیگرم بر لیتر هورمون ba، بهترین محیط برای تشکیل حداکثر میزان کالوس رویانزا و تولید حداکثر تعداد رویان سوماتیکی بود. همچنین، محیط پایه ms نه تنها در تولید کالوس بلکه در رویانزایی سوماتیکی، عملکرد بهتری نسبت به محیط پایه ms 2/1 نشان داد. القای رویانزایی از کالوسهای بدون رویان، در محیط پایه ms بدون هورمون، مشاهده نگردید. گیاهچه های کامل، بعد از انتقال رویانها به محیط بدون تنظیم کننده رشد، باززایی شدند.

Producing of embryogenic callus from zygotic embryo in Dorema ammoniacum D.

Dorema ammoniacum is a native medicinal plant in Iran, which due to ruinous harvesting practices and its natural habitats are destroyed in the country, the species is getting endangered. Somatic embryogenesis is considered as useful method for propagation of plants. In the present study induction of embryogenic callus from zygotic embryo of this plant were investigated using MS and ½ MS basal media and also the different concentrations of NAA and BA hormones. It was observed that MS medium containing 1 mg/l NAA with 0.5 mg/l BA hormones was the best medium for callus induction and maximum number of somatic embryos production. Furthermore, MS basal medium compared to ½ MS basal medium showed a better result, not only in the callus formation but also in the somatic embryogenesis. No embryogenesis was observed after subculturing of nonembryogenic calluses in hormonefree MS basal medium. When embryos were transferred to media without growth regulators, whole plantlets were regenerated.