تاثیر گونه های قارچ مایکوریزای آربوسکولار بر برخی صفات رشدی، بیوشیمیایی و جذب عناصر در ریشه زایی قلمه ارقام زیتون

قارچ‌های مایکوریزای آربوسکولار یکی از مهم‌ترین همزیست‌های قارچی در گیاهان هستند که تغذیه معدنی و رشد را اصلاح می‌کنند. این قارچ‌ها به عنوان کودهای زیستی، تنظیم کننده‌های زیستی و حمایت کننده‌های زیستی عمل می-کنند. در این تحقیق به منظور ارزیابی اثر glomus mosseae‌‌ و glomus intraradices بر ریشه‌دهی و رشد قلمه‌های زیتون (olea europaea l.) ارقام کرونایکی (koroneiki) و زرد (yellow)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور (ارقام زیتون و گونه‌های قارچ مایکوریزای آربوسکولار) و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که در هر دو رقم، تلقیح مایکوریزایی، کلونیزاسیون ریشه و شدت آغشتگی (مقدار نفوذ قارچ مایکوریزا در ریشه) را به‌ وجود می‌آورد. اثر بر هم ‌کنش رقم و گونه‌های قارچی بر همه صفات اندازه‌گیری ‌شده معنی‌دار بود. رقم g. mosseae نسبت به رقم g. intraradices و نیز نسبت به شاهد از برتری معنی‌داری در ارتقای همه صفات اندازه‌گیری‌ شده به جز نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه برخوردار بود. همچنین غلظت و جذب عناصر فسفر، آهن، پتاسیم و منیزیم در برگ‌ها و کل گیاه در تیمارهای مایکوریزایی افزایش یافت. با توجه به نتایج به ‌دست آمده، برای افزایش ریشه‌زایی و تسریع استقرار قلمه در ارقام زیتون، کاربرد g. mosseae توصیه می‌شود.

effect of arbuscular mycorrhizal fungus species on some growth and biochemical traits and nutrients uptake in the rooting of cutting of olive cultivars

arbuscular mycorrhizal fungi are one of the most important mycorrhizal symbioses in plants that improve the inorganic nutrition and growth. these fungi act as biofertilizers, bioregulators and bioprotectors. in this research, in order to evaluate the effect of glomus mosseae‌‌ and g. intraradices on rooting and growth of olive (olea europaea l.) cuttings in two cultivars koroneiki and yellow, a factorial experiment in a completely randomized design (crd) in two factors (olive cultivars and arbuscular mycorrhizal fungi species) and three replications was done. the results showed that mycorrhizal inoculation create root colonization and colonization severity (the amount of mycorrhizal fungus penetration in the root) in both cultivars. interaction effect of cultivar and fungi species was significant on all measured traits. cultivar g. mosseae was significantly superior compared to cultivar g. intraradices and non-inoculated treatment in enhancing all measured traits except for proportion of shoot dry weight to root. also, the concentration and uptake of phosphorus, iron, potassium and magnesium in leaves and whole plant increased in mycorrhizal treatments. according to the obtained results, it is recommended to use g. mosseae for acceleration of the rooting of cutting and establishment in olive cultivars.