بررسی تاثیر نوع بستر و هورمون ایندول بوتریک اسید (iba) بر ریشه‌زایی قلمه‌ی انگور به روش کشت وارونه

بمنظور بررسی تاثیر نوع بستر کشت و هورمون اکسین بر ریشه‌زایی قلمه‌ی انگور تجاری (رقم بی‌دانه سفید) آزمایشی در سال 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ملکان انجام شد. نوع بستر کشت بعنوان فاکتور اول دارای چهار سطح (ماسه، خاک اره، خاک زراعی، خاک ترکیبی) و فاکتور دوم شامل غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) بود. صفات مورد ارزیابی در این بررسی شامل: زمان شروع کالوس‌زایی، درصد کالوس‌زایی، زمان شروع تشکیل ریشه‌های نابجا، طول ریشه، تعداد ریشه و درصد گیرایی قلمه‌ها بود که به طور معنی‌داری تحت تاثیر نوع بستر (به جز درصد گیرایی قلمه‌ها)، غلظت هورمون (p <0.01) و اثر متقابل این دو عامل قرار گرفتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارها کمترین زمان کالوس‌زایی و زمان شروع تشکیل ریشه‌های نابجا و همچنین بیشترین درصد کالوس‌زایی، تعداد و طول ریشه و قدرت ریشه‌دهی مربوط به بستر کشت خاک اره با مصرف 4 ‌گرم در لیتر هورمون اکسین بود. بالاترین درصد گیرایی قلمه‌ها نیز با کاربرد خاک ترکیبی در بستر کشت و مصرف 2 -گرم در لیتر هورمون اکسین بدست آمد. در مجموع چنین نتیجه‌گیری شد که هورمون ایندول بوتریک اسید با کاهش زمان کالوس‌زایی و افزایش تقسیم سلولی و تولید بیشتر ریشه نقش موثری در گیرایی هرچه بیشتر قلمه‌ها ایفا کرد و در بستر کشت‌های ماسه و خاک اره با وجود تراکم بیشتر ریشه اما به دلیل عاری بودن از مواد غذایی درصد گیرایی قلمه‌ها کاهش می یابد.

investigation the effect of media and indolebuteric acid hormones (iba) on rooting of grape cuttings by inverted culture

in order to investigate the effect of media and auxin plant growth regulator on rooting of commercial grape cuttings, an experiment was conducted in a factorial arrangement based on a complete randomized block design with three replications on ‘white seedless’ grape cuttings. various types of media (sand, sawdust, agronomy, combined soil) and different concentrations of indole butyric acid (0, 2 and 4 g /l) were used as a treatments. after applying treatments, some traits such as callus start time, callus percentage, time of onset of misplaced roots, root length, root number and percentage of cuttings were measured. all measured traits significantly affected by various media (except percentage of cuttings) and different concentrations of iba (p < 0.01) and their interactions. the results of experiment revealed that the interaction effect of sawdust and 4 g/l iba significantly (p < 0.01) decreased times for callus and adventitious root inductions and also produced the highest percentage of callus, root number and length, and rooting ability. the highest percentage of rooting was obtained in cuttings which treated by combined soil and 2 g/l iba. however, it’s concluded that iba by decreasing the callus induction time and increasing cell division and root number was played a significant role in rooting of cuttings. in fact, in sand and sawdust media with consideration the production of higher root densities, the percentage of rooting was reduced due to lack of food.