بررسی تنوع ژنتیکی توده‌های مختلف گیاه ترشک (rumex spp.) بر اساس صفات ریخت شناسی

بسیاری از گونه‌های سرده ترشک متعلق به خانواده علف هفت بند به عنوان سبزی و یا دارویی استفاده می‌شوند. گونه‌های این جنس غنی از متابولیت‌های اسکوربیک اسید، اگزالیک اسید، فنولیک اسید، ترکیبات فلاونوئیدی، ترکیبات فنلی، آنتراکوئینون، نفتالن، استرول و تری‌ترپنها و....هستند. با در نظر گرفتن اهمیت این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط فیلوژنتیکی 54 توده از گیاه ترشک با استفاده از صفات مورفولوژیک در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تعداد 20 صفت کمی و کیفی اندازه‌گیری و ثبت گردید. بر اساس مقایسه میانگین صفات اندازه‌گیری شده، مشاهده شد که بیشترین طول پهنک متعلق به توده 54 و کمترین مقدار مربوط به توده 41 می‌باشد. همچنین صفات مهمی چون، طول برگ، عرض برگ، قطر دمبرگ و میزان کلروفیل دارای بیشترین تنوع بودند. نتایج تجزیه به عامل‌ها، سه عامل‌ اول، در مجموع 24/50 درصد از واریانس کل را توجیه نمود که این تجزیه می‌تواند در تفکیک توده‌ها موثر باشد. توده‌های مختلف در فاصله 5 از 25، در سه گروه دسته‌بندی شدند. استفاده از صفات در گروه‌بندی صفات نشان داد که، استفاده از این صفات معیار بسیار مناسبی برای گروه بندی این تعداد زیاد توده است. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق به نظر می‌رسد توده‌های 24، 22 ، 18 و 19 را می‌توان با داشتن تعداد بیشتر گیاهک در بوته، تعداد برگ زیاد و ایستاده بودن دمبرگ بهترین توده‌ها از نظر صفات اندازه‌گیری شده معرفی کرد.

genetic diversity of rumex spp. accessions according to morphological traits

many rumex l., species are used as herbs or medicines. species of this genus are rich in ascorbic acid, oxalic acid, phenolic acid, flavonoids, phenolic compounds, anthraquinone, naphthalene, sterol, and trypthenes. considering the importance of this research, in order to study the genetic diversity and phylogenetic relationships of 54 masses of rumex, using morphological traits in a completely randomized design. 20 quantitative and qualitative traits were measured and recorded. based on the comparison of the mean of measured traits, it was observed that the maximum length of the flatness belongs to the mass 54 and the lowest value is 41. also, important traits such as leaf length, leaf width, petiole diameter and chlorophyll content were most diverse. the results of factor analysis, the first three factors, explained a total of 24.25% of the total variance, which could be effective in separating the masses. different populations in 5 to 25 groups were classified into three groups. the use of traits in grouping traits showed that the use of these traits is a very good criterion for grouping this large number of traits. according to the results of this study, it seems that the masses 24, 22, 18, and 19 can be identified by having a higher number of plants per plant, a large number of leaves and a petiole standing, the best of the masses for the measured traits.