بررسی اثر نوع ریزنمونه و سطوح مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد بر کال‌زایی و باززایی در گیاه دارویی بابونه (matricariaaurea l.)

بابونه (matricaria aurea l.) یک گیاه دارویی مهم و متعلق به خانواده کاسنی می‌باشد که به شکل گسترده ای در داروسازی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی مصرف می‌شود. با توجه به اهمیت این گیاه، بهینه‌سازی کشت بافت آن می‌تواند زمینه‌ساز تحقیقات و استفاده بیشتر از این گیاه گردد. به منظور بهینه‌سازی کشت بافت این گیاه آزمایش‌های القاء کالوس و باززایی غیرمستقیم انجام شد. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار روی محیط کشت ms اجرا گردید. در هر دو آزمایش سطوح مختلف تنظیم کننده‌های رشد گیاهی naa و bap به همراه دو ریز نمونه ساقه و برگ مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در محیط کشت فاقد هورمون رشد (شاهد) القای کالوس مشاهده نشد. بررسی‌ها نشان داد که القای کالوس ریزنمونه‌ها در ترکیب هورمونی (0.5 میلی‌گرم در لیتر naa و 1 میلی‌گرم در لیتر bap) سریع‌تر بود. ترکیب‌های (0.5 میلی‌گرم در لیتر naa و 1 میلی‌گرم در لیتر bap) و همچنین (1 میلی‌گرم در لیتر naa و 1 میلی‌گرم در لیتر bap) بهترین ترکیب هورمونی جهت القای کالوس ریزنمونه‌های ساقه و برگ (100%) به ترتیب شناخته شدند. اثرمتقابل غلظت‌های مختلف naa و bap در ریزنمونه بر صفت قطر کالوس معنی‌دار شد و ریزنمونه برگ در سطح 2 میلی‌گرم در لیتر naa و 1.5 میلی‌گرم در لیتر bap با میانگین 15.31 میلی‌متر بالاترین قطر کالوس را داشت. بیشترین درصد باززایی غیرمستقیم (85.59% )، درکالوس‌های حاصل از برگ و ترکیب هورمونی 0.5 میلی‌گرم در لیتر naa و 1 میلی‌گرم در لیتر bap مشاهده شد.

effect of explant types and different levels of plant growth regulators on callogenesis and regeneration in medicinal plant, matricaria aurea

matricaria aureais an important medicinal plant belonging to asteraceae, the widely used in the phrmacetical, food and cosmetics industrial. according to importance of this plant, the aim of current study was optimizing tissue culture in matricaria aurea. in order to optimize of tissue culture two experiments, callus induction and indirect regeneration were carried out. these experiments were laid out in factorial arrangement based on completely randomized designs (crd) with three replications on ms base medium. in these experiments, various levels of plant growth regulators, naa (0, 0.5, 1and 2 mg/l) and bap (0, 0.5, 1and 1.5mg/l), with two explant types (stem and leaves) were compared. the results showed that was not observed in growth hormone free medium (control). results showed that callus induction was occurred fast in all explants in combination of naa (0.5 mg/l) and bap (1 mg/l). the best combinations of plant growth regulators for callus induction were 0.5 mg/l naa + 1 mg/l bap and 1 mg/l naa + 1 mg/l bap for stem and leaves (100%) respectively. interaction of different concentration of naa and bap was significant for callus diameter trait and leaf explant in combination of 2 mg/l naa + 1.5 mg/l bap was the highest callus diameter with mean of 15.31 mm. we observed maximum of indirect regeneration percentage (85.59%) in calli derived from leaf in medium with 0.5 mg/l naa + 1 mg/l bap.