گوناگونی خصوصیات اپیدرم برگ و متابولیت‌های گیاهی جمعیت‌های سلمه تره (chenopodium album l.) در جهات مختلف جغرافیایی مزارع صیفی گنبدکاووس

در این تحقیق، جمعیت سلمه‌‍تره (chenopodium album) از چهار جهت جغرافیایی شرق، غرب، شمال و جنوب مزارع صیفی گنبدکاووس جمع‌آوری شد. سپس از هر جهت 10 بوته با رعایت حداقل فاصله 100 متری برداشته و در انتها برگ زیر گل‌آذین بوته‌ها انتخاب شد. نمونه‌های برگ در هر جهت برای مطالعه صفات اپیدرمی و متابولیت‌های گیاهی مورد آزمایش قرار گرفتند. صفات اپیدرمی برگ نظیر تیپ روزنه، شکل سلول‌های اپیدرمی و الگوی دیواره آنتی‌کلینالی، طول، عرض، مساحت روزنه، تعداد سلول‌های اپیدرمی روزنه، شاخص و تراکم روزنه به‌علاوه میزان نشاسته، پروتئین، قندهای محلول و فنل‌کل سلمه‌تره اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که جمعیت سلمه‌تره در جهات مختلف دارای روزنه در هر دو سطح رویی و پشتی بودند. بیشترین تعداد سلول‌های اپیدرمی، شاخص و تراکم روزنه‌ای سلمه‌تره در جهت‌های مختلف به‌جزء تعداد سلول‌های اپیدرمی در جنوب به سطح تحتانی برگ‌ها اختصاص داشت. تیپ روزنه و شکل سلول‌های اپیدرمی در دو سطح رویی و پشتی در جهات مورد بررسی به‌ترتیب به‌صورت آنموستیک و نامنظم بود. هم‌چنین سلمه‌تره در دو سطح برگ در جهات مختلف به‌جزء جنوب دارای دیواره آنتی‌کلینالی کمی موجدار بودند. بیش‌ترین میزان نشاسته، پروتئین، قندهای محلول و فنل‌کل در سلمه‌تره به‌ترتیب مربوط به جهت غرب، جنوب، شرق و شرق بود. بنابراین آگاهی از ویژگی‌های سلول‌های روزنه، میزان اسمولیت‌ سازشی قندهای محلول به‌همراه ترکیبات فنلی به‌دلیل تاثیر در باز و بسته شدن روزنه‌ها و تعرق اهمیت بسزایی دارد. هم‌چنین سلمه‌تره به‌دلیل مقدار مناسبی از ترکیبات فنلی در جهات مختلف به‌ویژه شرق می‌تواند به‌عنوان کاندیدی برای تولید علف‌کش‌های زیستی و آنتی‌اکسیدان‌ها باشد.

diversity of leaf epidermal characteristics and plant metabolites of chenopodium album population in various geographical directions of summer crop in gonbad kavous

in this study, population of chenopodium album were collected from four geographical directions such as east, west, north and south of summer crop of gonbad kavous. then 10 plants from each direction at least with 100 m distance were collected and at the end leaves below the inflorescence of plants were selected. collected leaf samples of each direction were tested for epidermal characteristics study and metabolites of plant. epidermal traits of leaf stomata such as type, epidermal cells form, anticlinical wall type, length, width and area, the number of epidermal cells, index and density as well as content of starch, protein, soluble sugar and total phenols of chenopodium album were measured. results showed that whole population of chenopodium album in various directions had stomata in both surface of upper and back. the highest number of epidermal cells and stomatal index and density of chenopodium album in various directions except in case of epidermal cells number in south were allocated to back surface of leaves. stomata type and epidermal cells form on both surfaces of studied directions were animistic and irregular respectively. chenopodium album in both leaf surfaces in different directions except south had anticlinical wall type a slightly undulating. the highest starch, protein, soluble sugar and total phenols in chenopodium album were obtained in west, south, east and east respectively. therefore, knowing the characteristics of stomatal cells, the compromise osmolytes of soluble sugar as well as phenolic compounds due to impact of the opening and closing of stomata and transpiration