مهار آلفاگلوکوزیداز توسط عصاره هگزانی اندام‌های هوایی گیاهان خاکشیر (descurainia sophia l.schuar) و شاه‌تره (fumaria vaillantii loisel)

مقدمه: بیماری دیابت تاثیر عمده‌ای بر سلامت انسانها دارد. یکی از راه‌های مفید برای جلوگیری از افزایش قند خون، کاهش جذب روده‏ای گلوکز از طریق مهار آنزیم‌های هیدرولیز کننده‌ی کربوهیدرات‌ها مانند آلفاگلوکوزیداز است.هدف: یافتن مهار کننده قوی با منشاء گیاهی برای آنزیم آلفاگلوکوزیداز. روش بررسی: عصاره هگزانی اندام‌های هوایی (گل، برگ، ساقه) در دو گیاه خاکشیر و شاه‌تره در هفت غلظت مختلف، از نظر فعالیت مهاری آن‌ها بر آنزیم آلفاگلوکوزیداز مورد بررسی قرار گرفتند. فعالیت آنزیم به روش میکروپلیت اسپکتروفتومتری در طول موج 405 نانومتر بررسی شد. هم‌چنین ترکیبات موجود در عصاره هگزانی گل خاکشیر و برگ شاه‌تره که بیش‌ترین اثر مهاری را روی آنزیم آلفاگلوکوزیداز داشتند، توسط دستگاه gc/ms شناسایی شدند. نتایج: از میان اندام‌های هوایی دو گیاه، عصاره هگزانی در غلظت 200 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر برای اندام گل خاکشیر و 300 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر برای اندام برگ شاه‌تره، فعالیت مهارکنندگی قابل توجهی بر آنزیم آلفاگلوکوزیداز نشان دادند. میزان ic50 این عصاره‌ها به ترتیب برابر 88/0 و 04/1 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. الگوی مهار برای عصاره گل خاکشیر مهار مختلط (رقابتی غیررقابتی) و برای عصاره برگ گیاه شاه‌تره از نوع مهار نارقابتی بود. آنالیز gc/ms نشان داد که این عصاره‌ها حاوی ترکیبات فنیل‌پروپانوئید و فنل هستند که می‏توانند مسئول بخشی از اثر مهاری آنها بر روی فعالیت آلفاگلوکوزیداز باشد.نتیجه‌گیری: عصاره هگزانی این دو اندام، دارای ظرفیت مهارکنندگی موثری هستند و جداسازی عوامل این ظرفیت، با هدف دسترسی به مهارکننده‌های دارای کاربرد دارویی، می‏تواند موضوع مناسبی برای پزوهش های آینده ‌باشد.

α glucosidase inhibition by hexane extract from aerial parts of Descurainia sophia L.schuar and Fumaria vaillantii Loisel

Background: Diabetes is a progressive metabolic disorder that affects many people in the world. One way to prevent any after meal upsurge in blood glucose levels is to inhibit intestinal carbohydrate hydrolyzing enzymes such as α glucosidase.Objective: To investigate the inhibitory effect of hexane extract obtained from separated aerial parts of Descurainia sophia L.schuar and Fumaria vaillantii Loisel on α glucosidase activity.Methods: After preparation of hexane extracts from aerial parts of the plants, their effect on α glucosidase activity was investigated in seven different concentrations. Enzyme activity was assayed in triplicate using pNPG as substrate. The amount of produced pNP was determined at 405 nm wavelength. Acarbose was used as the positive control.Results: Among the aerial parts of two plants, Descurainia sophia’s flower hexane extract at 200 mg/ml concentration, and Fumaria vaillantii’s leaf hexane extract at 300 mg/ml concentration, significantly inhibited activity of the enzyme. IC50 values of the above mentioned extracts were 0.88 and 1.04 mg/ml respectively. The type of inhibition for the Descurainia sophia flower was mixed inhibition (Competitive noncompetitive) and for the Fumaria vaillantii leaf was uncompetitive inhibition. The results of GC MS analysis of active extracts, revealed the presence of phenylpropanoid and phenol which could be responsible for the observed inhibitory effects on the α glucosidase activity. Conclusion: Hexane extracts from Descurainia sophia’s flower and Fumaria vaillantii’s leaf have an effective α glucosidase inhibitory capacity for future research, with the goal of achieving pharmacologically categorized inhibitors.