بررسی صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های بذری بومادران گونه‌های achillea nobilis، a. biberestini و a. filipendula در دو فاصله آبیاری

بمنظور بررسی اثرات دو فاصله آبیاری بر صفات مورفولوژیکی جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های achillea nobilis، a. biberestini و a. filipendula، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (7 و14) در کرت‌های اصلی و جمعیت‌های وحشی بومادران گونه‌های a. nobilis (هفت جمعیت)، a. biberestini (دو جمعیت) و a. filipendula (دو جمعیت) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تیمار فاصله آبیاری از زمان استقرار گیاهان در مزرعه تا زمان ثبت عملکرد گیاهان اعمال گردید. نتایج نشان دادند پاسخ گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف بومادران نسبت به فواصل آبیاری 7 و 14 روزه متفاوت بوده و از میان سه گونه مورد مطالعه، کم آبی تاثیر کمتری بر ویژگی‌های مورفولوژی درگونه a. filipendula داشت. گروه‌بندی جمعیت‌های a. nobilis با استفاده از دو مولفه اصلی اول، جمعیت‌ها را در سه گروه قرار داد. جمعیت‌ گروه i، ارتفاع و عملکرد گیاه بیشتری داشته و در زمان طولانی‌تری به گلدهی کامل رسیدند. در حالی‌که جمعیت‌های گروه iii، قطر گیاه، قطر گل‌آذین، تعداد ساقه گل‌دهنده و تعداد گل‌آذین بیشتری داشته و در زمان کوتاهتری به گلدهی کامل رسیدند که نشان‌دهنده کارایی بالای جمعیت‌های گروه iii در شرایط نیمه خشک می‌باشد. براساس نتایج پژوهش حاصل، فاصله آبیاری طولانی‌تر از 14 روزه در شرایط جغرافیایی مشابه با کرج برای گونه‌های بومادران a. biberestini, a. filipendula, a. nobilis توصیه نمی‌شود. وجود تنوع در جمعیت های گونه های مختلف بومادران نوید دهنده پتانسیل تولید مطلوب بومادران در شرایط خشک و نیمه خشک م یباشد که می توان از آن در برنامه های اصلاحی استفاده نمود.

Study of morphological charecteristics of different Achillea nobilis, A. biberestini and A. filipendula populations at two irrigation intervals

To evaluate effect of two irrigation intervals on morphological charecteristics of different Achillea nobilis, A. biberestini and A. filipendula populations, a field experiment was arranged on the base of factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. Experimental factores were irrigation intervals (7 and 14 days) and Achillea nobilis, A. biberestini, A. filipendula populations. The irrigation intervals were applied from the time of plants establishment in the field until the plant yield recorded. The results showed that responses of A. nobilis, A. biberestini and A. filipendula species and populations to irrigation intervals were different. Among three studied species, drought had less impact on plant morphology characteristics of A. filipendula populations. Seven populations of A. nobilis were grouped in three groups. Populations in the group I had higher plant height, yield and flowering time. Polulations group III showed higher crown diameter, flower diameter, stem number and flower number, however shorter full flowering time, indicating favorable production potential of populations group III in semiarid regions. Accoring to the results of this study, irrigation intervals longer than 14 days are not recommended in geographic conditions similar to Karaj for the A. nobilis, A. biberestini and A. filipendula. Considerable diversity among the populations of studied species indicated the potential of these species in breeding programs in dry and semiarid regions.