اثر توام قارچ و باکتری بر افزایش اسمولیت های سازگاری در یونجه تحت تنش کم آبی

اثر تلقیح قارچ و باکتری در مقاومت به تنش کم آبی در یونجه در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی در سال1390 بررسی شد. تنش کم آبی در سطوح٪75 ،55٪ ،35٪ ظرفیت مزرعه اعمال شد. تیمار‌های تلقیح شامل تلقیح بذر با گونه glomus mosseae ، sinorhizobium meliloti ،sinorhizobium meliloti + glomus mosseae و شاهد بودند. نتایج آزمایشات نشان دادند که با افزایش تنش در تیمارهای یونجه، غلظت سدیم، پرولین و قند‌های محلول افزایش یافت، اما غلظت پتاسیم، فسفر، سطح برگ و هدایت روزنه کاهش یافت. بین تیمارهای تلقیحی پتاسیم، فسفر، پرولین، قندهای محلول، هدایت روزنه و سطح برگ به ترتیب با بیشترین مقادیر (6.72، 5.07، 7.14، 6.05، 28، 20.66) به تلقیح دوگانه و کمترین مقادیر (6.13، 2.9، 4.77، 4.73، 15 و 5.33) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی تعلق گرفت. پس از تلقیح دوگانه تیمار تلقیحی میکوریز نسبت به تلقیحی باکتری همزیست بیشتر بود. اما سدیم با کمترین مقدار (2.53) به تلقیح دوگانه و بیشترین مقدار (3.08) به شاهد در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی مربوط بود. تلقیح دوگانه با افزایش جذب آب، عناصر غذایی و اسمولیت‌های سازگاری توانست مقاومت گیاه را در برابر کم‌آبی بهبود بخشد. استفاده ترکیبی قارچ و باکتری با افزایش جذب آب و عناصر غذایی منجر به افزایش معنی دار مقاومت یونجه به خشکی گردید.