بررسی تنوع شیمیایی اسانس اندام‌های مختلف گیاه مریم‌گلی سهندی (salvia sahendica boiss. & buhse)

در این تحقیق، اندام‌های مختلف (برگ، گل، ساقه و ریشه) مریم گلی سهندی از نظر مقدار اسانس و تنوع ترکیبات شیمیایی موجود در آنها مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس نمونه‌ها به روش تقطیر با آب استخراج و ترکیبات شیمیایی آن‌ها با دستگاه گاز کروماتوگرافی همراه با طیف سنج جرمی شناسایی گردید. عملکرد اسانس اندام‌های مختلف به ترتیب 1.2، 0.6، 0.06 و 0.04 درصد (وزنی به وزنی) برای برگ، گل، ساقه و ریشه به دست آمد. در مجموع، 44، 46، 42 و 45 ترکیب در اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه این گیاه شناسایی شد که به ترتیب 99.6، 99.3، 98.2 و99.4 درصد کل ترکیبات اسانس را تشکیل دادند. بتا پینن (165.0/3 درصد)، مانول (130.7 درصد)، آبیتاترین (110.2 درصد)، آلفا پینن (122.2/7 درصد)، ترنس متا منتا 8 و 2 دین (112.1/1 درصد)، لینالول استات (102.7/3 درصد)، بورنیل استات (98.4/2 درصد)، بای‌سیکلو جرماکرن (96.3/3 درصد) و 8 و1سینئول (80.5/2 درصد) از ترکیبات عمده اسانس اندام‌های مورد مطالعه گیاه بودند. تجزیه خوشه‌ای ترکیبات شیمیایی اسانس، اندام‌های مختلف را در دو گروه اصلی قرار داد که در گروه اول اندام‌های برگ و ساقه در یک زیر گروه و اندام گل در زیر گروه دیگر قرار گرفتند. در گروه دوم نیز اندام ریشه قرار گرفت. تنوع شیمیایی بارز اسانس اندام‌های این گیاه می‌تواند برای صنایع دارویی و غذایی و همچنین به‌نژاد گران گیاهان دارویی در انتخاب هر اندام برای مصرف و اهداف اصلاحی مورد توجه قرار گیرد.