اهمیت کروموزوم 4 در کنترل ژنتیکی صفات مرتبط با سنبله در جو

به منظور مکان‌یابی qtl‌های کنترل کننده صفات مربوط به سنبله جمعیتی شامل 103 خانواده جو حاصل از تلاقی ارقام بادیا × کویر به مدت دو سال (95-1393) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. صفات مورد بررسی شامل تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، وزن کل سنبله، تعداد کل سنبله و طول ریشک بودند. براساس مکان‌یابی فاصله‌ای مرکب برای صفات مورد مطالعه در مجموع 19 qtl بدست آمد. واریانس فنوتیپی توجیه شده به وسیله این qtl‌ها از 10 تا 34 درصد متغیر بود. بیشترین و کمترین واریانس فنوتیپی به ترتیب برای صفات تعداد دانه در سنبله و وزن و طول سنبله در سال دوم بدست آمد. بیشترین و کمترین lod به ترتیب مربوط به qtl‌های تعداد دانه در سنبله و طول سنبله در سال دوم بدست آمد. اثر افزایشی مثبت و منفی برای qtl‌های شناسایی شده بیان‌گر انتقال آلل‌های مطلوب از هر دو والد به نتاج در جایگاه‌های مذکور بود. پنج qtl مشترک برای صفات تعداد دانه در سنبله، وزن کل سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، طول سنبله و طول ریشک مکان‌یابی گردید نشانگرهای دارای پیوستگی شدید با qtl‌های بزرگ اثر، می‌توانند در برنامه‌های گزینش به کمک نشانگر برای گزینش خانواده‌های برتر و نیز انتقال آلل‌های مطلوب به ارقام اصلاحی مورد استفاده قرار گیرند.

Importance of chromosome 4 in genetic controlling Spike Related Traits in Barley

In order to identify QTLs controlling traits related to spike population of 103 family of barely derived from the cross of Badia and Kavir were assessed based on randomized complete block design with three replications at the Agriculture and Natural Resource of Gonbad Kavous University in 2014 and 2016. The studied traits were grains number in spike, spike length, spiklets in spike, total spike weight, total spike and awn length. Based on composite interval mapping, nineteen QTLs were identified for the traits under study. Phenotypic variation that were explained by these QTLs, varied from 1034%. The highest and lowest phenotypic variations were related to grains in spike and spike weight, spike length in the second year respectively. The Highest and loest LOD scores were obtained for the QTLs of grains in spike and spike length in the second year respectively. Negative and positive additive effects for identified QTLs showed the inheritance of favorable alleles from both parental lines to progenies in the detected loci. For the studied traits, five QTLs were common for grain number per spike, spike weight, number of spikelets per spike, spike length and awn length was locating. The markers showed tight linkage with major QTLs, could be used in marker assisted selection breeding programs for selection of superior family and incorporating of favorable alleles in to commercial barley varieties.