جداسازی، همسانه سازی و خاموشی موقت ژن bbe1 با استفاده از تکنیک خاموشی ژن القا شده توسط ویروس (vigs) در ژنوتیپ ایرانی گیاه شقایق .papaver somniferum l

گیاه دارویی شقایق (papaver somniferum l.) یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی جهان است و به عنوان تنها منبع تجاری برای تولید مسکن‌های مهم دارویی و مشتقات نیمه سنتزی مانند اکسی کدون و نالترکسون مطرح است. چندین آلکالوئید بنزیل ایزوکوئینولینی دیگر با ویژگی‌های بالقوه دارویی از جمله پاپاورین، نوسکاپین و سانگوینارین نیز توسط این گیاه تولید می‌شود. ژن bbe1 یکی از ژن‌های کلیدی در بیوسنتز آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولینی در گیاه شقایق بوده و اولین مرحله واکنش را در تولید آلکالوئیدهای نوسکاپین و سانگوینارین کاتالیز می‌کند. در این پژوهش، ابتدا توالی کامل کد کننده ژن bbe1 با استفاده از آغازگرهای اختصاصی از گیاه شقایق جداسازی شد. پس از جداسازی ژن مورد نظر، بخشی از آن به عنوان قطعه هدف خاموشی ژن انتخاب و سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی در ناقل پلاسمیدی ptz57r/t همسانه سازی و مورد تعیین توالی قرار گرفت. در مرحله بعد این قطعه خاموشی ژن bbe1 به ناقل‌های ویروس جغجغه‌ای توتون (ptrv) وارد و سازه‌های مختلف ptrv2bbe1، ptrv2empty حاصل به همراه سازه کمکی ptrv1 بواسطه آگروباکتریوم به برگ‌های گیاهان 3 تا 5 برگی تزریق و منتقل شد. نتایج جداسازی، وجود توالی 1608 جفت بازی را برای ژن bbe1 نشان داد. آنالیز pcr با پرایمرهای ژن cp وجود رونوشت‌های این ژن را در گیاهان تراریخت شده نشان داد. آنالیز real-time pcr میزان خاموشی و کاهش 73 درصدی رونوشت‌های ژن bbe1 را در گیاهان تراریخت در مقایسه با گیاهان شاهد نشان داد.