بررسی کالزایی و باززایی جهت ایجاد تنوع ژنتیکی در ژنوتیپ‏های مختلف گل محمدی rosa damascene. l) )

گل محمدی mill.) (rosa damascena از مهمترین گونه‌های معطر است که دارای خواص دارویی و اثرات درمانی می‌باشد. در این تحقیق، بررسی باززایی جهت ایجاد تنوع ژنتیکی بر روی 18 ژنوتیپ مختلف گل محمدی صورت گرفت. القای کالوس بر قطعات برگ، گلبرگ، میله و گوشوارک برگ ژنوتیپ‌های مزبور انجام گردید. کشت ریزنمونه‌ها روی محیط ms نیمه جامد با غلظتهای مختلف هورمونی انجام گردید. میزان کل کال‌زایی در هر ژنوتیپ اندازه‌گیری شد و داده‌های حاصل در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سیستم spss مورد تجزیه واریانس قرار گرفت و مقایسه میانگینها با آزمون دانکن انجام شد. بین ژنوتیپ‌ها اختلاف معنی‌داری در سطح p≤0. 01 مشاهده شد و همچنین نتایج حاصل از آزمون دانکن نشان داد که ژنوتیپ‌های استانهای آذربایجان شرقی و غربی دارای کمترین پتانسیل کال‌زایی و ژنوتیپ‌ اصفهان 6 بیشترین پتانسیل کال‌زایی بر روی بهترین محیط کالزایی شاملms حاوی یک میلی‌گرم در لیتر kinetin و 5 میلی‌گرم در لیتر pcpa (mono chloro phenoxy acetic acid) می‌باشند. جهت باززایی از محیطهای کشت پایه ms و b5 و dkw به همراه هورمون‌های متنوع در غلظت‌های مختلف استفاده گردید. از بین این هجده ژنوتیپ فقط در کالوس‌های بوجود آمده از ساقه ژنوتیپ اصفهان4 در محیط ms+3mg/l ba باززایی صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل، باززایی در گل محمدی تحت تاثیر ژنوتیپ، نوع ریزنمونه و غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد قرار می‌گیرد و استفاده بهینه از این فاکتورها در نیل به ‌اندام‌زایی مناسب و باززایی گیاه از کالوس در جهت ایجاد و بکارگیری تنوع سوماکلونی، امری ضروری می‌باشد.