بررسی محدوده زیستگاهی سگ ماهی جویباری سفیدرود Oxynoemacheilus Bergianus در رودخانه کردان (حوضه دریاچه نمک، استان البرز) در فصل پاییز

با توجه به شناخت محدودی که در رابطه با محیط زیست طبیعی ماهی بومی سگ‌ماهی جویباری سفیدرود (oxynoemacheilus bergianus)، وجود دارد، تحقیق حاضر با هدف بررسی محدوده زیستگاه مورد استفاده و انتخابی زیستگاه سگ‌ماهی جویباری سفیدرود رودخانه کردان در فصل پاییز (در مهرماه و آبان ماه 1391) انجام پذیرفت. برای این منظور در 66 ایستگاه مورد بررسی، متغیرهای عمق، عرض و شیب رودخانه، ارتفاع از سطح دریا، سرعت جریان آب و دبی، ساختار بستر، میزان سایه و نوع گیاهان ساحلی، به‌همراه فراوانی نسبی ماهی مورد نظر بررسی شد. مطابق نتایج، زیستگاه مورد استفاده این ماهی در رودخانه کردان در ارتفاع 1300 تا 1500 متر، عرض 5 تا 15 متر، شیب 0 تا 49 متر بر کیلومتر، عمق 6 تا 42 سانتی‌متر و سرعت جریان 3/0 تا 2/1 متر بر ثانیه واقع شده بود. بیشترین شاخص انتخاب زیستگاه، در محدوده‌های مختلف برای هر متغیر، مربوط به ارتفاع 1400 تا 1500، عرض 10 تا 5/12 متر، شیب 14 تا 21 متر بر کیلومتر، عمق 18 تا 24 سانتی‌متر و سرعت جریان 1/1 تا 2/1 متر بر ثانیه برای این ماهی در رودخانه کردان بود. همچنین در زیستگاه انتخابی این ماهی، بسترهای قلوه‌سنگی، سواحل با پوشش گیاهی کم و میزان سایه کم می‌باشد.

Analysis habitat range of Safidrud stone loach (Oxynoemacheilus bergianus) in Kordan River (Namak Basin, Alborz Province), in autumn

Based on the fact that there is little information about natural habitat of the native loach Oxynoemacheilus bergianus, this study was conducted to analyze the habitat range and the preferred habitat of the Safidrud stone loach in Kordan River in the autum 2012. For this purpose, the variables including water depth, river width and slope, altitude, water flow rate and debit, substrate material, overstream canopy closure, and riparian vegetation type, along with the relative abundance of the interested fish species were analyzed in 66 stations along the river. Based on the results, the habitat use by this species in Koradan River was in altitudes of 13001500 meters above sea level, widths of 515 m, slopes of 049 m/km slope, depths of 642 cm, and flow rate of 0.31.2 m/s. The highest value of the standardized habitat selectivity indices for Safidrud stone loach in Kordan River were related to the altitudes of 14001500 m, widths of 1012.5 m, slopes of 1421 m/km, depths of 1724 cm, and flow rates of 1.11.2 m/s. In addition, in the habitats selected, the substrate was gravely, banks had little riparian vegetation cover, and little overstream canopy closure.