مطالعه مقدماتی زیست شناسی تولیدمثل مار چلیپر ماده natrix tessellata tesellata (laurenti, 1768) در استان مازندران

مار چلیپر (natrix tessellata) متعلق به خانواده کلوبریده، نیمه آبزی و روز فعال بوده و در اکثر مناطق ایران انتشار دارد. این مطالعه به منظور بررسی زیست‌شناسی تولید مثل جنس ماده در مار چلیپر از اوایل فروردین تا آبان 1391 در استان‌ مازندران انجام شد. 63 نمونه ماده از چهار ایستگاه مزرعه پرورش ماهی ﺁب بندانسر، پارک جنگلی شهید زارع، شالیزارهای اطراف ساری و رودخانه تجن واقع در شهرستان ساری در طول روز با دست و تور دستی جمع‌آوری شدند. نمونه‌ها با کلروفرم بیهوش شده و پس از انجام مطالعات ریخت‌شناسی و زیست‌سنجی تشریح شده گردیده و تخمدان‌ها و اویداکت‌ها مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ماده‌های مار چلیپر پس از خواب زمستانی و در اواسط فروردین فعالیت زیستی خود را از سر گرفته و فصل تولیدمثل خود را آغاز می‌کنند. اووژنز از اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد به اوج خود می‌رسد، از اواخر تیر کاملاً کاهش یافته و در مرداد ماه خاتمه می‌یابد. تخم‌گذاری از اواخر بهار تا اوایل تابستان است. نوزادان و نمونه‌های جوان از اوایل مرداد تا مهر به وفور یافت می‌شوند.

The Preliminary Study on the Reproductive Biology of the Female Dice Snake in Mazandaran Province

The dice snake, Natrix tessellata belongs to the family Colubridae is a semiaquatic and diurnal snake lives in most zones of Iran . This study was conducted in order to the study of the female reproductive biology of this species from early April to November, 2012 in Mazandaran Province. Sixty three samples were collected diurnally by hand and net from four stations: AbBandansar Fish Farming Pond, Shahid Zare Forest Park, Sari’s rice farms and Tajan River. The samples were anaesthetized by chloroform and after morphological and biometrical studies, were sectioned and their stomach, ovaries and oviducts were studied. The results shows that females start their activity and reproduction from early April after hibernation. The ovogenesis starts at early April, increased from mid May to late June. The oogenesis decreased from late July and ended in August. The oviposition occurs in late spring and early summer and juveniles are observed abundantly, from early August to September.