بررسی اثر موسیقی بر تغییرات رفتاری، درصد تلفات و برخی شاخصهای فیزیولوژیک ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykis) در شرایط آزمایشگاهی و سیستم مدار بسته پرورشی

در پژوهش حاضر اثر موسیقی بر تغییرات رفتاری، درصد تلفات و برخی شاخصهای فیزیولوژیک ماهیان قزل‌‌آلای رنگین‌کمان (oncorhynchus mykiss) با میانگین وزن 2 ± 50 گرم ، در 3 مرحله 120 ساعته مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول به منظور انتخاب نوع موسیقی ، ماهیان به طور روزانه در معرض سه نوع موسیقی کلاسیک ، اصیل ایرانی و صدای جریان آب در طبیعت قرار گرفتند و در مرحله دوم به منظور تعیین زمان در معرض گذاری، موسیقی برگزیده براساس نتایج مرحله اول، روزانه به مدت1، 3 و 6 ساعت برای ماهیان پخش گردید. در این راستا بر مبنای بروز علایم آرامش رفتاری شامل شنای آرام و آهسته در کنار بلندگو و تجمع در زیر آن به همراه عدم بروز تلفات و کاهش معنی دار در میزان هورمون کورتیزول خون طی 24 ساعت اولیه از ( 7/1±41/22 به 6/0±48/12 نانوگرم بر میلی لیتر ) (05/0 p < ) دیده شد. ادامه این روند تا انتهای آزمایش، موسیقی کلاسیک از میان سایر انواع موسیقی مورد بررسی در مرحله اول و بر مبنای بروز همان تغییرات رفتاری و عدم بروز تلفات و کاهش معنی دار در میزان هورمون کورتیزول خون طی 24 ساعت اولیه از ( 1/2±23/30 به 2/1±65/16 نانوگرم بر میلی لیتر ) (05/0 p < ) و تداوم این روند تا انتهای آزمایش، مدت زمان پخش این نوع موسیقی به مدت 1 ساعت نسبت به سایر زمانهای در معرض گذاری در مرحله دوم به عنوان مناسب ترین زمان در معرض گذاری انتخاب گردید. بر اساس نتایج مراحل یک و دو آزمایش ، مرحله سوم به منظور بررسی کیفیت نتایج حاصل از شرایط آزمایشگاهی در شرایط پرورشی، در مخازن سیستم مدار بسته با پخش موسیقی کلاسیک به مدت یک ساعت برای ماهیان قزل آلای رنگین کمان صورت پذیرفت. تغییرات رفتاری مشابه دو مرحله قبل شامل شنای آرام و آهسته در کنار بلندگو و تجمع در زیر‌ آن به همراه عدم بروز تلفات و کاهش معنی دار در ساعات صفر ، 12، 24 ، 72 و 120 پس از شروع آزمایش در مقادیر هورمون کورتیزول خون ( به ترتیب : 1/2±80/37 ، 8/2±69/32 ، 3/1±93/20 ، 5/1±13/20و 8/0±62/11 نانوگرم بر میلی لیتر ) ، متابولیت گلوکز ( به ترتیب : 1/4±00/67 ، 2/2±66/60 ، 9/4±11/57 ، 6/3±33/53 و3/1±94/31 میلی گرم بر دسی لیتر ) (05/0 p < ) و افزایش معنی‌دار در شاخص وزن کبد(hsi)( به ترتیب : 07/0±96/0، 06/0±21/1، 06/0±26/1 ، 07/0±27/1و 06/0±28/1 درصد ) (05/0 p < ) را می توان به اثر مثبت موسیقی کلاسیک بر افزایش آرامش و بهبود ساز و کار فیزیولوژیک بدن ماهیان مورد بررسی و کاهش استرس در آنها نسبت داد.