ارزیابی هموزیگوسیتی آلل های جنسی و بررسی ارتباط آن با صفات تعداد آلل های جنسی، تولید عسل و جمعیت بالغین در کلنی های زنبورعسل (apis mellifera meda) استان های آذربایجان شرقی و اردبیل

به منظور ارزیابی هموزیگوسیتی آلل‌های جنسی و بررسی روابط آن با تعداد آلل‌های جنسی، تولید عسل و جمعیت بالغین، تعداد 320 کلنی‌های زنبورعسل از استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل انتخاب و مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. اندازه‌گیری‌ها براساس دستورالعمل ruttner و page انجام گرفت. نتایج مطالعه حاضر، نشان داد که میانگین درصد هموزیگوسیتی و تعداد آلل‌های جنسی در کل توده زنبورعسل مورد مطالعه به ترتیب 12.86 درصد و 45/ 8 عدد برآورد گردید که به تفکیک میانگین هموزیگوسیتی و تعداد آلل‌های جنسی در زنبورستان‌های استان آذربایجان‌ شرقی به‌ترتیب برابر 12.8 درصد و 8.48 عدد و برای زنبورستان‌های استان اردبیل به‌ترتیب برابر 12.86 درصد و 8.42 عدد به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر عوامل استان و زنبورستان روی صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود (0.05p<) اما عامل شهرستان روی همه صفات مورد مطالعه به غیر از درصد هموزیگوسیتی آلل‌های جنسی تاثیر منفی و معنی‌داری داشت (0.05>p). در مطالعه حاضر، میانگین تولید عسل در زنبورستان‌های استان آذربایجان شرقی 17.32 و در استان اردبیل 17.07 کیلوگرم برآورد شد. نتایج آنالیزها نشان داد که هموزیگوسیتی آلل‌های جنسی همبستگی منفی و معنی‌داری با صفات مورد مطالعه داشت (0.05>p) که این هم همبستگی با صفات تعداد آلل‌های جنسی برابر 0.94-، با صفت تولید عسل برابر 0.80- و با صفت جمعیت بالغین برابر 0.79- بر آورد گردید. به طوری که براساس نتایج تجزیه رگرسیونی و پارامترهای مدل برآورد شده، با افزایش یک درصد هموزیگوسیتی آلل‌های جنسی، جمعیت کلنی 0.17- قاب و میزان تولید عسل کلنی‌ها 0.49-گرم طی یک دوره پرورش زنبورعسل کاهش می‌یابد.

evaluation of sex alleles homozigosity and study on their relationships with number of sex alleles, honey production and adult’s population of honeybee colonies (apis mellifera meda) in east azerbaijan and ardebil provinces

to evaluate the average of sex alleles homozygosity percentage and its relationship with number of sex allele, honey production and adult population, 320 honey bee colonies from east azarbaijan and ardabil provinces were selected and measured according to ruttner and page instructions. the results showed that the average of sex alleles homozygosity percentage and number of sex alleles were 12.86% and 8.42 in the studied population of honey bees. also, sex alleles homozygosity and number were 12.8 % and 8.48 for east azerbaijan province, and was 12.86% and 8.42 for ardabil province, respectively. variance analysis results showed that the province and apiary had not significant (p<0.05) effect on all studied traits, but county in provinces had negative and significant (p<0.05) effect on all studied traits except sex allele homozygosity. in the present study, the average honey production in east azarbaijan and ardabil provinces were estimated to be 17.32 and 17.07 kg, respectively. the results of correlation analysis showed negative and significant (p<0.05) between sex alleles homozygosity percentage with number of sex alleles (-0.94), honey production (-0.80) and colony adult population (-0.79). based on regression analysis and estimated model parameters, with a 1% increase in sex alleles homozygous decreases 0.17 frame of the adult population and 0.49 grams of honey production of colonies during a period of beekeeping.