پایش کیفی رودخانه خرارود دیسام استان گیلان با کمک شاخص‌های زیستی ماکروبنتوزها در دوره زمانی بیست ساله از سال 1376 تا 1396

این مطالعه با هدف ارزیابی زیستی و خودپالایی رودخانه خراروددیسام و تاثیر گذر زمان بر این رودخانه با کمک ماکروبنتوزها انجام شد. نمونه‌برداری از ماکروبنتوزها با استفاده از سوربر و با سه تکرار در هر ایستگاه انجام شد. در دوره اول نمونه‌برداری 5 راسته و 14 خانواده و در دوره دوم نمونه‌برداری نیز 5 راسته و 9 خانواده شناسایی شدند.میانگین غنای ept در دوره اول نمونه برداری 42/61، که درطبقه کیفی عالی و در دوره دوم نمونه برداری 64/12ثبت شد که از نظر کیفی در طبقه نسبتا خوب قرار گرفت. نتایج حاصل از شاخص زیستی هیلسینهوف در حد خانواده نشان داد که در دوره اول این رودخانه از وضعیت نسبتا خوب برخوردار است(22/5=hfbi) و بهترین شرایط در ایستگاه سوم فصل پاییز مشاهده شد(14/3=hfbi)، همچنین وضعیت این شاخص در دهه 90 روند خوبی داشته و در اکثر ایستگاه‌های مطالعاتی از وضعیت عالی برخوردار است(45/1=hfbi). نتایج حاصل از تعیین همبستگی هر یک از عوامل محیطی با ماکروبنتوزها، عوامل محیطی با یکدیگر به وسیله آنالیز مولفه اصلی (pca) در محیط نرم‌افزار canoco 5 for win نشان داد پارامترهایی مانند ph و bod در فصل بهار و پارامترهایی مانند دما وec در فصل تابستان به عنوان مهمترین متغیرهای اثرگذار بوده‌اند. نتایج حاصل از ترکیب شاخص‌های زیستی در رودخانه خراروددیسام نشان داد این رودخانه توان خودپالایی آلاینده‌هایی مانند پساب مزرعه قزل‌آلای رنگین کمان در طی20 سال را تا حدود زیادی داشته است.

Qualitative monitoring of KharroodDisam River in Guilan province with the help of biological indices of macrobenthos during the period of 20 years from 1999 to 2017

The present study was carried out with the purpose of biological monitoring and selfpurification of the KharroodDisam river and the impact of time on this river with the help of the macroinvertebrates. Macroinvertebrate samples were taken using Surber’s sampler with 3 replicates in each sampling. In the first period of sampling 5 orders and 14 families, and in the second period of sampling, 5 orders and 9 families were identified.The mean EPT richness in the first sampling period was 61.42, which was categorized in high quality and in the second sampling period was 12.64, which was categoried in relatively good quality.The results of the Halnesinoff biological index showed that during the first period of sampling the river had a relatively good condition (HFBI=5.22) and the best conditions were observed at the third station of the fall season (HFBI=3/14). Also, the status of this indicator during the second period of sampling has a good trend and is in excellent condition at most stations(HFBI=1/45). The results of determining the correlation of each of the environmental factors with macrobenthos and environmental factors with each other by the (PCA) in the CANOCO for Win5.0 software revealed parameters such as pH and BOD in the spring and parameters such as temperature and EC in the season Summer was the most important variables. The results of the combination of biological indicators in the River showed that during the 20 years the river has been able to selfpurification pollutants such as rainbow trout farm waste.