استلزامات مبانی معرفت‌‌شناختی اسلامی در نظریه پیشرفت سیاسی اسلامی

هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش تاثیر مبانی معرفت‌شناختی اسلامی در نظریه پیشرفت سیاسی اسلامی است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که نظریه پیشرفت سیاسی اسلامی بر مبانی معرفت‌‌شناختی متعالیه و اسلامی مبتنی است و هر یک از مبانی اقتضاء و استلزام خاصی در متن این نظریه دارد. ازجمله این مبانی باور به امکان حصول معرفت حقیقی، یقینی و مطلق، اعتقاد به تقسیم معرفت به انواع مختلف و ازجمله آنها دو نوع معرفت حقیقی و اعتباری، تکثر مراتب معرفت به‌چهار مرتبه حسی، خیالی، عقلی و شهودی و نیز باور به وحی، شهود، عقل و تجربه به‌‌عنوان منابع چهارگانه معرفت است که هر یک از آنها اقتضائات متعددی در متن نظریه پیشرفت سیاسی دارند. پاره‌‌ای از مهم‌ترین اقتضائات آن مبانی که از نتایج این پژوهش به‌شمار می‌آیند، عبارتند از: امکان ارائه نظریه پیشرفت سیاسی اسلامی به‌عنوان شناخت حق و مطابق با واقع از نظام سیاسی، شناخت حقیقی و یقینی مدینه فاضله، ضرورت فلسفه سیاسی به عنوان دانشی که شناخت حقیقی امور سیاسی را به ارمغان می‌آورد، اعتباری بودن مفهوم پیشرفت سیاسی، فهم حضوری پاره‌‌ای از وقائع سیاسی، ثبات مبانی نظریه پیشرفت سیاسی به دلیل حقیقی بودن گزاره‌‌ها و تغییرپذیری متن نظریه پیشرفت سیاسی به‌‌جهت اعتباری بودن نظریه و نیز هم‌‌پیوندی نظریه پیشرفت سیاسی با دانش‌‌های فقه سیاسی (به‌‌دلیل استفاده از روش نقلی)، عرفان سیاسی (به‌‌دلیل استفاده از روش شهودی)، فلسفه سیاسی (به‌‌دلیل استفاده از روش عقلی) و نیز بهره‌مندی از ظرفیت سیاست‌‌نامه‌‌ها (به‌‌دلیل استفاده از روش تجربی).

implications of islamic epistemological foundations in the theory of islamic political progress

this study primarily aims to assess the impact of islamic epistemological foundations on the theory of islamic political progress. employing a descriptive-analytical method, the research is predicated on the hypothesis that the theory of islamic political progress is grounded in transcendent and islamic epistemological principles, each bearing specific implications within the theory. key foundational beliefs include the possibility of attaining true, certain, and absolute knowledge; the classification of knowledge into various types, notably true and conventional knowledge; the multiplicity of knowledge levels—sensory, imaginative, rational, and intuitive; and the acknowledgment of revelation, intuition, reason, and experience as the four primary sources of knowledge. each of these foundations carries multiple implications within the theory of political progress. significant implications derived from these foundations include: the feasibility of presenting a theory of islamic political progress as a true and realistic understanding of the political system; the attainment of true and certain knowledge of the virtuous city (al-madīna al-fāḍila); the necessity of political philosophy as a discipline that yields true insights into political matters; the conventional nature of the concept of political progress; the intuitive comprehension of certain political phenomena; the stability of the theoretical foundations of political progress due to the truthfulness of its propositions; the adaptability of the theory’s content owing to its conventional aspects; and the interconnection of the theory of political progress with disciplines such as political jurisprudence (fiqh al-siyāsa), political mysticism (ʿirfān siyāsī), political philosophy, and the utilization of political treatises (siyāsat-nāma) due to their respective methodological approaches.​