صورت‌بندی تاریخ ادوار کلام سیاسی در دوره جمهوری اسلامی (با تاکید بر حوزه علمیه قم)

هدف پژوهش حاضر صورت‌بندی تاریخ ادوار کلام سیاسی در دوره جمهوری اسلامی با تاکید بر حوزه علمیه قم است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که ادوار تاریخی کلام سیاسی، ذیل تاریخ عمومی دانش کلام قابل رصد است که در کل چهار دوره عام با زیر دوره‌های احتمالی دوره 1301 (تاسیس حوزه علمیه قم) تا 1360، دوره 1360 تا 1368، دوره 1368 تا 1384، دوره 1384 تاکنون را می‌توان برشمرد که در دوره معاصر به شدت تحت تاثیر تحولات ذهنی و عینی مرتبط با ظهور مدرنیته است و جمهوری اسلامی از بدو تاسیس تاکنون، هم به صورت کنشی و هم واکنشی نقش محوری در تحولات کلامی سیاسی دارد. سیر تطور و مقایسه ادوار را در دو حوزه می‌توان پی گرفت. سیر تطور موضوعات مورد مناقشه، و سیر تطور جریان‌های سیاسی در نسبت با موضوعات مورد مناقشه. در سیر تطور موضوعات مورد مناقشه، در برخی موارد موضوعاتی در هر چهار دوره مورد نظر پژوهش همچنان مورد مناقشه و بحث کلامی هستند. مانند نقش مردم در مشروعیت حکومت یا بحث ولایت فقیه، که در هر چهار دوره مطرح می‌باشند. برخی در سه دوره مطرح هستند، مانند آزادی در اسلام که در دوره‌های اول، سوم و چهارم مورد بحت است. برخی نیز در یک یا دو دوره مورد مناقشه و معرکه آراست، مانند بحث حقوق بشر که در یک دوره مورد توجه ویژه است؛ البته در دوره پسین نیز مورد توجه است، اما شدتی ندارد. ابعاد سیاسی توحید نیز تنها در دوره تاسیس، ادبیات خاص خود را دارد.

structuring the history of eras of political theology inthe period of the islamic republic (with emphasis on the qom seminary)

the present study aims to structure the history of the eras of political theology in the period of the islamic republic, with an emphasis on the qom seminary. the research is based on the hypothesis that the historical periods of political theology can be observed within the general history of theological knowledge, divided into four main periods with possible sub-periods: from 1922 (the establishment of the qom seminary) to 1981, from 1981 to 1989, from 1989 to 2005, and from 2005 to the present. in the contemporary era, these periods have been heavily influenced by both subjective and objective transformations associated with the emergence of modernity. since its inception, the islamic republic has played a pivotal role in political theological transformations, both actively and reactively. the evolution and comparison of these periods can be traced in two domains: the evolution of contested subjects and the evolution of political movements in relation to these contested subjects. in the evolution of contested subjects, certain topics have remained under discussion and theological debate across all four periods examined in the research, such as the role of the people in the legitimacy of government and the concept of the guardianship of the islamic jurist (velayat-e faqih). some subjects have been prominent in three periods, like the notion of freedom in islam, which is discussed in the first, third, and fourth periods. other topics have been contested in one or two periods, such as human rights, which received special attention in one period, although it is also noted in the subsequent period without the same intensity. the political dimensions of monotheism have unique literature primarily in the foundational period.