بررسی نظریه ایرانشهری سید جواد طباطبایی و تاثیر آن بر اندیشه‌های اسلامی

پژوهش حاضر درصدد بازخوانی روایت‌های مختلف تفکر سیاسی ایران‌شهری در تمدن اسلامی است. تفکر سیاسی و جلوه‌های گوناگون آن در دوران اسلامی- به‌ویژه قرون وسطی- مورد تاکید این تحقیق است. در این راستا، تفکر ایرانیان و جنبه‌هایی از تداوم تاریخی اندیشه سیاسی در ایران، و اندیشه سیاسی ایران‌شهری و عبارت کلیدی «فرّه ایزدی» در اندیشه سیاسی اسلامی مورد بحث قرار گرفته، و نظریه «تداوم فرهنگی ایرانی» مبنای نظری این پژوهش را تشکیل می‌دهد. سوال اصلی پژوهش این است که «سازه‌های نظریه ایرانشهری سید جواد طباطبایی چه تاثیراتی بر اندیشه‌های دوره اسلامی داشته است؟». پاسخ احتمالی به این پرسش آن است که اندیشه ایران‌شهری درطول دوره‌های تاریخی ضمن تاثیرپذیری از اندیشه‌های اسلامی، بر حیات سیاسی و اجتماعی اندیشه‌های دوره اسلامی اثرگذار بوده و روند تکاملی خود را طی کرده است. اندیشه سیاسی ایرانشهری در دوران اسلامی به اشکال گوناگون بازتولید شده است و هر یک برداشت خاص خود را از مفهوم «خدای الهی» ارائه کرده‌اند. براساس نتایج تحقیق حاضر، پنج روایت فره ایزدی در تمدن اسلامی عبارتند از: حماسه، روایت فلسفی، نصایح روایی، روایت عرفانی و روایت نورانی.

an examination of seyyed javad tabatabai’siranshahr theory and its influence on islamic thought

this study aims to revisit various narratives of iranshahr political thought within islamic civilization. the focus is on political thought and its diverse manifestations during the islamic era, particularly the medieval period. in this regard, the thought of iranians and aspects of the historical continuity of political thought in iran, and the iranshahr political thought with the key phrase &divine glory& in islamic political thought are discussed. the theory of &iranian cultural continuity& forms the theoretical basis of this research. the main research question is: &what impacts have seyyed javad tabatabai’s iranshahr theory had on islamic period thoughts?& the probable answer is that iranshahr thought, influenced by islamic thoughts over historical periods, has impacted the political and social life of the islamic period thoughts and has evolved accordingly. iranshahr political thought in the islamic era has been reproduced in various forms, each offering its interpretation of the concept of &divine sovereignty.& according to the present study’s findings, the five narratives of divine glory in islamic civilization are: epic, philosophical, advisory, mystical, and luminous narratives.