تبیین مولفه‌‌های سازنده هویت سیاسی از منظر نهج ‌‌البلاغه

هدف پژوهش حاضر تبیین مولفه‌‌های سازنده هویت سیاسی از منظر نهج‌‌البلاغه است. هویت سیاسی یکی از مهم‌ترین مولفه‌‌های تشکیل نظام سیاسی و فصل تمایز کنشگری سیاسی «ما» در برابر «دیگران» است. از نظر فلاسفه، هویت اساساً وجود خارجی ندارد، بلکه امری است که ساخته می‌‌شود و سپس مبنای عمل و رفتار قرار می‌‌گیرد، اما از نگاه سیاسی هویت امری است که «ما» را از «دیگران» متفاوت می‌‌کند. در واقع هویت سیاسی شامل پاسخ به دو سوال مهم است: من که هستم؟ و من که نیستم؟ پاسخ به این سوال‌‌ها موجب تمایز بین «ما» و «دیگر» هویت‌‌های موجود در اطراف ما می‌‌شود. با رحلت پیامبر(ص) و آغاز دوران خلافت خلفای سه‌‌گانه، مبانی هویت سیاسی الهی به حاشیه رانده شد و پس از آغاز دوران حکومت حضرت علی(ع)، با مجاهدت آن حضرت، مبانی هویت سیاسی الهی مجدداً در متن روش سیاسی و حکومتی ایشان قرار گرفت. بنابراین، مطالعه هویت سیاسی الهی نیازمند شناخت مولفه‌‌های آن از منظر نهج‌‌البلاغه است. این پژوهش با تمرکز بر اهمیت هویت سیاسی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مولفه‌‌های سازنده هویت سیاسی از منظر نهج‌‌البلاغه کدامند؟ روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی، با تکیه بر تحلیل محتوای مضامین نهج‌‌البلاغه است. نتایج نشان داد که خدامحوری، تکلیف‌‌گرایی، ظلم‌ستیزی، مشارکت مردم و عدالت‌‌ورزی، مولفه‌‌های مد نظر نهج‌‌البلاغه هستند که پیامدهای به‌‌کارگیری آنها در نظام سیاسی علوی، تاکید بر سرچشمه گرفتن قدرت از منبع لایزال الهی، توام بودن حق و تکلیف در نظام سیاسی، مقابله با هرگونه آثار ظلم، اتکاء به رای و نظر مردم و اجرای کامل عدالت در عالی‌‌ترین مراتب آن می‌‌باشد. بنابراین، حاکمان جامعه اسلامی باید در راستای حفظ هویت اسلامی جامعه ضمن تاکید بر مولفه‌‌های فوق، در راستای آگاهی‌بخشی و گسترش آن در سطح جامعه جدیت لازم را داشته باشند، تا جامعه به آرمان‌‌های مطلوب و مورد نظر ارزش‌‌های اسلامی هرچه بیشتر نزدیک شود. این مسیر به وسیله فراگرد جامعه‌پذیری سیاسی صحیح و در یک فرایند گام به گام، با طراحی چارچوبی روشن و دقیق توسط نخبگان و متخصصان متعهد، در دسترس قرار خواهد گرفت.

exposition of the constituent elements of political identity from the perspective of nahj al-balagha

the aim of the present study is to elucidate the constituent elements of political identity from the perspective of nahj al-balagha. political identity is one of the most important components of forming a political system and distinguishing the political agency of us from others. philosophically, identity does not inherently exist but is constructed as the basis for action and behavior. however, politically, identity distinguishes &us& from &others.& political identity involves answering two critical questions: who am i? and who am i not? the answers to these questions lead to the differentiation between our identities. with the passing of the prophet (pbuh) and the beginning of the era of the three caliphs, the foundations of divine political identity were marginalized. however, with the advent of the rule of imam ali (as), through his struggles, the foundations of divine political identity were once again incorporated into his political and governmental framework. therefore, the study of divine political identity necessitates understanding its constituent elements from the perspective of nahj al-balagha. this research, focusing on the importance of political identity, seeks to answer the question: what are the constituent elements of political identity from the perspective of nahj al-balagha? the research method is descriptive-analytical, analyzing the content of nahj al-balagha’s themes. the results indicate that selflessness, duty orientation, opposition to oppression, people’s participation, and justice are the main elements considered by nahj al-balagha. the implications of employing these elements in the alawi political system include emphasizing the derivation of power from the eternal divine source, the inseparability of rights and duties in the political system, confronting any form of oppression, relying on the votes and opinions of the people, and implementing complete justice at its highest levels. therefore, the rulers of the islamic community must, in line with preserving the islamic identity of society, emphasize these elements and earnestly endeavor to raise awareness and expand them throughout society so that society becomes increasingly closer to the desired ideals and islamic values. this path will be accessible through proper political inclusiveness and a step-by-step process, with the design of a clear and precise framework by committed elites and experts.