خوانش انتقادی اجتماع‎گرایی بر اصالت فایده در پرتو آموزه‎های معنویت مدرن

پژوهش حاضر تلاش دارد در پرتو آموزه‎های معنویت مدرن، نقد‎های وارد بر اصالت فایده از سوی اجتماع‎گرایان را به روش انتقادی مورد بحث قرار دهد. لذا، درصدد پاسخ به این پرسش اصلی است که: رویکرد انتقادی اجتماع‎گرایان بر اصالت فایده بر چه مبنایی صورت می‎گیرد و چه بدیلی را در برابر آن عرضه می‎کند؟ فرضیه‎ای که در پاسخ به این پرسش مورد آزمون و سنجش قرار می‎گیرد آن است که: اجتماع‎گرایان معرفت‎شناسی دکارتی را باعث غلبه اندیشه‎های لذت‌گرایانه و اصالت سود دانسته و اخلاق فضیلت‎مدار ارسطویی (وظیفه‎گرا) را بدیلی برای پایان دادن به بحران اخلاقی عاطفه‎گرای دوران مدرن و اخلاق سودمند‎گرای اصالت فایده می‎دانند.؟ معنویت مدرن اگرچه خود حاصل دوران مدرنیته است، اما اساساً خصلتی واکنشی و انتقادی دارد و درصدد روشنگری و معنویت جدیدی است که هدف آن رهایی از سلطه و سرکوب عقل ابزاری است. انتقاد اجتماع‎گرایان بر مکتب اصالت فایده، در شمار جدی‎ترین مناظرات علمی است. اجتماع‎گرایان بر این باورند که پایان دادن بر بحران عاطفه‎گرای دوران مدرنِ مبتنی بر اخلاق نتیجه‎گرا و سودمند‎گرای مکتب اصالت فایده و لیبرالیسم، جز با توسل به آموزه‎های اندیشمندانی چون مک اینتایر، مایکل سندل، چارلز تیلور و مایکل والزر میسر نیست.

a critical study of communitarianism on utilitarianism in the light of modern spirituality instructions

the present study attempts to discuss criticisms of utilitarianism raised by the communitarians in the light of modern spirituality instructions. in this regard, it is aimed to answer the following main research question: what is the foundation of communitarians’ critical approach to utilitarianism and what alternative do they offer instead of that? the hypothesis tested in answering to the above question is that the communitarians believe cartesian epistemology makes hedonist and utilitarian ideas dominant in society and that they present aristotelian virtue ethics (deontological) as an alternative to resolve the sentimentalist ethical crisis in the modern age and the utilitarian ethics. although modern spirituality per se is the result of modernity, it basically has a critical and reactive feature and seeks a new enlightenment and spirituality to relieve from the domination and repression of instrumental reason. the communitarians’ criticism of utilitarianism is one of the most serious scientific arguments. they believe that putting an end to the sentimentalist crisis in the modern age relying on the outcome-oriented ethics, utilitarianism, and liberalism is not feasible unless by resorting to the ideas of some scholars such as mcintyre, michael sandel, charles taylor, and michael walzer.