تحلیلی مقایسه‌ای از نظریه حکومت در اندیشه ملااحمد نراقی و کشفی

هدف پژوهش حاضر مقایسه‌ای تحلیلی از نظریه حکومت در اندیشه سیاسی ملااحمد نراقی به عنوان فقیه و سید جعفر کشفی به عنوان عارف و حکیم در دوره قاجار است. جهت تحلیل این دو نگاه، از روش مقایسه‌ای و شیوه توصیفی تحلیلی استفاده شده است. از این‌رو، مهم‌ترین سوال آن است که تشابهات و تمایزات آن دو متفکر در باب حکومت اسلامی چیست؟ مقایسه دیدگاه نراقی و کشفی نشان داد که جهان‌بینی آنان به چه میزان در رویکردشان به حکومت در عصر غیبت تاثیر بسزایی داشته است. کشفی جهان‌بینی غیر فقهی داشت و درپی اتصال حاکم اسلامی با مراتب عقل بود. در واقع او افزوده‌ای بر صفات حاکم می‌نهاد که نه مستند روایی داشت و نه مستند قرآنی؛ بلکه بیشتر براساس تجربه‌های عرفانی‌اش به چنین ایده‌ای رسیده بود. نراقی برحسب ظواهر ادلّه فتوی می‌داد و براساس آنها به نظریه‌ای در باب سیاست می‌رسید. نتایج سخت‌گیرانه کشفی کارگر شد و توانست تفکیک میان علم/ سیف یا شرع/ عرف را به عنوان اندیشه برخی از متفکرین عصر مشروطه بقبولاند و حوزه‌های متمایزی میان شرع منصوصات و عرف غیر منصوصات بوجود آورد.

A Comparative Analysis of Government TheoryIn the Thought of Mullah Ahmad Naraghi and Kashfi

The purpose of the present study is an analytical comparison of the theory of government in the political thought of Mullah Ahmad Naraghi as a jurist and Seyyed Jafar Kashfi as a mystic and philosopher in the Qajar period. Comparative and descriptiveanalytical methods have been used to analyze these two views. Hence, the most important question is, what are the similarities and differences between the two thinkers regarding Islamic government? A comparison of Naraghi’s and Kashfi’s views showed how much their worldview significantly affected their government approach during the absence. Kashfi had a nonjurisprudential worldview and sought to connect the Islamic ruler with the levels of reason. He adds to the ruling attributes that had neither a narrative nor a Qur’anic documentary; Rather, he came to such an idea based on his mystical experiences. Naraghi issued sentences based on evidence, based on which he arrived at a theory of politics. The rigorous results of the discovery worked, and he was able to accept the distinction between science/saif or sharia/custom as the thought of some thinkers of the constitutional age and to create distinct domains between sharia prescribed and custom nonprescribed.