بررسی منزلت اجتماعی– سیاسی روحانیت و تغییرات آن در چهار دهه جمهوری اسلامی ایران

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اساسی می‌باشد که رابطه‌‌ی سبک زندگی روحانیت با منزلت اجتماعی سیاسی آن در میان مردم در چهار دهه حیات جمهوری اسلامی ایران چگونه بوده است؟ برای دستیابی به پاسخ این پرسش از چارچوب نظری مبتنی بر نخبه‌‌گرایی و روش جامعه‌شناسی تاریخی تجربی استفاده شد. پژوهش بر این فرضیه استوار است که بین سبک زندگی روحانیت (یعنی استقلال، وضعیت معیشتی، مهارت‌‌های اجتماعی و تهذیب نفس یا میزان پایبندی آن به تقوی) با منزلت اجتماعی سیاسی روحانیت در جمهوری اسلامی ایران ارتباط معناداری وجود دارد. یعنی هرچه سازش‌یافتگی با قدرت یا عدم استقلال، فقدان یا ضعف مهارت اجتماعی و اختلال‌‌های رفتاری همسو با زندگی اشرافی بیشتر باشد، قرابت به کاهش منزلت و نهایتاً طردشدگی هم بیشتر خواهد بود. یافته‌‌های پژوهش حاکی از این است که اگرچه نمی‌توان گفت روحانیت در همه سطوح به کاهش منزلت اجتماعی سیاسی دچار شده، ولی در سطحی از سطوح روحانیت این کاهش قابل مشاهده می‌باشد. همچنین می‌‌توان گفت اختلال‌‌های رفتاری همسو با زندگی اَشرافی، رفتار سازشی با قدرت و فقدان یا ضعف مهارت‌‌های اجتماعی روحانیت، درصد بالایی را در پیش‌‌بینی کاهش منزلت اجتماعی سیاسی به خود اختصاص داده‌اند.

A Survey of the SocialPolitical Dignity of the Clericsand Its Changes During Four Decadesof the Islamic Republic of Iran

The purpose of the present study is to review the relationship between the clerics’ life style and their socialpolitical dignity for people during four decades of the Islamic Republic of Iran. To achieve an answer to this question, a theoretical framework based on elitism and historicalempirical sociology was used. The research relies on the hypothesis that there is a significant relationship between the clerics’ lifestyle (autonomy, economic condition, social skills, and selfpurification or adherence to piety) and their socialpolitical dignity in the Islamic Republic of Iran. It means that an increase in their reconciliation with power (power dependence), lack or shortage of social skills, and behavioral disorders in line with luxurious life leads to a decrease in their dignity and finally their abandonment. The results of the study indicate that although it can not be said that the dignity of the clergymen in all levels has decreased, it is noticed in at least some levels. Moreover, it can be said that some behavioral disorders in line with luxurious life, resilience with power, and lack or shortage of social skills among the clerics have a high percentage in the prediction of the decrease in their socialpolitical dignity.