قانون الهی؛ منطق زندگی اجتماعی از منظر کلام سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش قانون الهی در حیات سیاسی انسان‌ها در کلام سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای است.روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که قانون الهی در سه ساحت تکوینی، تشریعی و قراردادی مبنای شکل‌گیری و تداوم نظام اجتماعی و نظم سیاسی است. در حالی که قوانین تکوینی و فطری تحت اراده و ربوبیت الهی بوده و از طریق عقل و وحی قابل فهم و استنباط است. قوانین قراردادی هم در سایه شریعت قابل حصول می‌باشد. قانون الهی از منظر کلام سیاسی با رعایت مصالح و مفاسد واقعی بشر، در یک قوس نزولی از مبدا آفرینش و خالق انسان‌ها، معطوف به واقعیت‌های اجتماعی و مناسبات سیاسی، جعل و انشاء می‎‌شود. ویژگی برجسته چنین قوانینی در «فلسفه قانون» است که معطوف به نظم‌بخشی، عدل‌گستری، توجه به مصالح و مفاسد اجتماعی و جهت‌دهی به ارزش‌های معنوی می‌باشد که در راستای اهداف آفرینش انسان و تنظیم تعاملات و پیوندهای انسانی، تامین حقوق، آزادی‌ها و سعادت انسان در سایه حاکمیت الهی است.

Divine Law; the Rationale of Social Life Fromthe View of Political Words of Āyatullāh Khāminiyī

The purpose of the present study is to explore the role of divine law in the political life of humans based on the political words of Āyatullāh Khāminiyī. The method of study is descriptive analysis and the results showed that the divine law in Takwīnī (evolutionary), Tashrī’ī (legislative), and conventional domains is the basis for the formation and sustenance of social system and political order while Takwīnī (evolutionary) and Fitrī (natural) laws are under the control of Godly will and divinity and can be perceived by ration and revelation. Conventional laws are also obtainable in the light of religion. The divine law from political perspective and with respect to human’s true interests and corruptions, is written in a hierarchy from the source of creation and humans’ creator to social realities and political relations. The salient feature of laws is in the “philosophy of law” that has the tendency to order, justice, paying attention to social interests and corruptions, and directing spiritual values in line with the purpose of human creation, and arrangement of human transactions and relations as well as providing their rights, freedom, and prosperity in the light of divine governance.