حکمت و حکمت سیاسی در قرآن و حدیث

حکمت و حکمت سیاسی از مفاهیمی هستند که در دانش و تمدن ایرانی اسلامی ریشه‌ دارند. هدف مقاله، تبیین چیستی حکمت و حکمت سیاسی در قرآن و حدیث است به‌نحوی که بتوان کاربرد حکمت سیاسی اسلامی در حوزه‌ی سیاست در جهان کنونی را توضیح داد. بدین‌منظور ابتدا معنای حکمت و سیاسی‌بودن آن را توضیح داده و سپس برمبنای آیات قرآن، آن را تبیین خواهیم نمود. در ادامه، به‌منظور دستیابی به معنای عینی‌تر و عملی‌تری از این مفهوم، حکمت و حکمت سیاسی را ابتدا در تفاسیر و سپس در احادیث کاوش خواهیم کرد. این معنا نشان می‌دهد که حکمت سیاسی، یک فرایند عملی و کارکردی است و بهترین و مناسب‌ترین تصمیمات و عملکردِ ممکن در هر شرایط را در حوزه‌ی سیاست و حکومت به‌دنبال دارد. از دستاوردهای این مقاله، معرفی منابع حکمت از دیدگاه قرآن و حدیث می‌باشد. نتایج نشان می‌دهند که وحی، عقل و خودسازی، سه منبع اصلی برای دست‌یابی به حکمت می‌باشند؛ با این‌تفاوت که منبع نخست یعنی وحی به اسلام و ادیان الهی اختصاص دارد، اما دو منبع دیگر، فرامذهبی هستند و تمام انسان‌ها می‌توانند از طریق آن‌ها به حکمت دست پیدا کنند.

Wisdom and political wisdom in Quran and Hadith

Wisdom and political wisdom are concepts with roots in IranianIslamic knowledge and civilization. The present paper aims to explain the essence of wisdom and political wisdom in Quran and Hadith, so that one can explain the application of Islamic political wisdom in today’s world politics. Thus, we first explain the meaning of wisdom and its politicality and then we clarify it based on Quran verses. Then, in order to achieve a more objective and practical sense of this concept, we will first explore wisdom and political wisdom in interpretations and then in the Hadiths. This meaning shows that political wisdom is a practical and functional process which result in the best and most proper decisions and actions in every situation for political and government fields. One of the findings of the present article is the presentation of sources of wisdom from viewpoint of Quran and Hadith. The results show that revelation, reason and selfactualization are the three main sources of wisdom; The first source, that is revelation, is related to Islam and divine religions, while the other two are ultrareligious and all human beings can reach wisdom through them.