نقش زنان در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: ظرفیت‌ها و موانع

هدف پژوهش حاضر بررسی موانع ساختاری موجود برای بهره‌گیری بیشتر از منابع سرمایه‌ای زنان در پیشرفت و نقش‌آفرینی آنان در اقتصاد مقاومتی و نیز نقش و ظرفیت زنان در تحقق الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی بوده است. در این راستا، نظریه توانمندسازی زنان با نگاه اجمالی بر نظریه اقتصاد سیاسی آمارتیاسن مورد بحث قرار گرفته و با توجه به اهمیت اقتصاد مقاومتی و اهداف پیشرفت اقتصادی، به تبیین نقش زنان یا مزیت نسبی ایران در حوزه زنان برای پیشبرد اقتصاد مقاومتی پرداخته شده است. همچنین وضعیت کنونی زنان در امر پیشرفت ایران مورد بحث قرار گرفته و راهکارهایی برای ظرفیت‌یابی جهت مشارکت زنان در امر پیشرفت ارائه شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و داده‌های اخذ شده از مرکز آمار ایران، وزارت کشور، مجلس شورای اسلامی به تبیین ظرفیت زنان در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و موانع منبعث از ساختار اقتصادی (رانتیر دولتی)، ساختار سیاسی و فرهنگی پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که تمرکز بر بعد زنان به مثابه منابع (سرمایه‌های انسانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) کشور، تحول در بعد نقش نمادین آنها برای تحول فرهنگی مبتنی بر الگوی مصرف در جامعه را نیز به ارمغان می‌آورد. بدین ترتیب، بنابر نظریه توانمندسازی زنان، یکی از مسائل الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، پیشرفت نامتوازان و عدم توزیع مناسب منابع قدرت و ثروت در کشور است. در مجموع، مهمترین عامل در اتلاف و عدم توجه به سرمایه زنان در پیشرفت، به ساختار اقتصادی متکی به نفت ایران بازمی‌گردد.

The Role of Women in Realizing the IslamicIranian Model of Progress: Capacities and Barriers

The present study aims to investigate the existing structural barriers to greater utilization of women’s capital resources in development and their role in the resisting economy as well as the role and capacity of women in realizing the IslamicIranian model of progress. In this regard, the theory of women’s empowerment has been discussed with a glance at the political economy theory of Amartya Sen and given the importance of resistance economy and the goals of economic progress, the role of women or the relative advantage of Iran in field of women for promoting resistance economy has been discussed. The current status of women in Iran’s progress is also discussed, and solutions for capacity building for women’s participation in development are presented. The present study uses analyticaldescriptive method and the data obtained from Iranian Statistical Center, Ministry of Interior, Islamic Consultative Assembly aim to explain the capacity of women in realizing IslamicIranian model of progress and obstacles deriving from economic (rentierstate), political and cultural structure. The results indicate that focusing on women as (human, social, cultural, and economic) resources of the country also brings about a change in their symbolic role for cultural transformation based on consumption model in society. Thus, according to the theory of women empowerment, one of the problems of the IslamicIranian model of development is the uneven development and inadequate distribution of sources of power and wealth in the country. Overall, the most important factor in wasting and disregarding women’s capital in progress is the oilbased economic structure of Iran.