جایگاه مفهوم تبرّی در منظومه فکری و رفتاری امام خمینی(ره) و مهندس بازرگان

هدف پژوهش حاضر واکاوی جایگاه مفهوم تبرّی در گفتمان  جریان ملی و جریان اسلامی بود. در این راستا،  منظومه فکری و رفتاری امام خمینی و مهندس مهدی بازرگان در تعامل یا تقابل با «استکبار» و براساس روش «تحلیل گفتمان» لاکلا و موفه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مفهوم تبرّی نیز به مثابه یکی از ریشه های اصلی گسست میان جریان ملی‌گرایی و اندیشه های حاکم بر نهضت اسلامی بررسی شد. یافته ها نشان داد که شکاف‌های عمیق فکری و رفتاری میان دو گفتمان مورد بررسی در مصادیق متعدد، برخاسته از اختلاف در دال مرکزی و در مراتب بعد، دال‌های شناور در دو گفتمان است. اختلاف ماهیت و چگونگی نگرش آنها به لایه های مختلف معرفتی و رفتاری در قبال عناصر بنیادین فرهنگ سیاسی شیعه و به ویژه تبری، برآمده از جایگاه بنیادین و «غیریت‌ساز» این مفهوم در گفتمان امام خمینی می‌باشد. از سوی دیگر، وجود گرایش به مبادی و مظاهر غرب در یکی از اضلاع دال مرکزی گفتمان بازرگان به روشنی آشکار است.

The place of the concept of Tabarra in the intellectual and behavioral systemof Imam Khomeini and Bazargan

This project was aimed at analyzing the concept of Tabarri in the national movement and Islamic movement discourses. With this regard the interaction or opposition of Imam Khomeini and Mehdi Bazargan’s approach toward arrogance through a discourse analysis method by lakla and Mophe have been discussed. Moreover, the concept of Tabarri as a major cause of divergence between the national movement and dominant thoughts of the Islamic movement was argued. Research demonstrated that the intellectual and behavioral gap which existed between two discourse subjects was rooted in discord of the central slab and floating slab of the discourses. The disagreement of the nature of their view towards different epistemic and behavioral aspects, with respect to political foundations of Shia and particularly Tabarri, rooted in the fundamental position of this concept in Khomeini’s discourse. On the other side, Bazargan’s discourse demonstrates a tendency towards west which could be seen in one side of central slab clearly.