اثر سیاست‌های تنظیمی بر توانمندی نوآوری بنگاه‌های تولید داروی ایران

فهم اثر سیاست‌های وضع شده در پاسخ به شکست‌های بازار و سیستم همواره مورد توجه محققان بوده است. آنها در مسیر مطالعات خود تلاش کرده‌اند با توسعه مفهوم افزودنی رفتاری، نگاه خروجی محور به ارزیابی سیاست را بسط داده تا بتوانند اثر مداخلات دولت را بر رفتار بنگاه رصد نمایند. در این تحقیقات بر توانمندی نوآوری و خردبنیان‌های آن به عنوان مبین‌های رفتاری بنگاه در ارزیابی مداخلات کمتر تمرکز شده است. از اینرو پژوهش حاضر با تاکید بر توانمندی نوآوری به عنوان یک افزودنی رفتاری تلاش می‌کند، اثرات سه سیاست تنظیمی طرح ژنریک، نظام قیمت‌گذاری و نظام تعرفه‌ گمرکی را بر رفتار نوآوری در شرکت‌های تولید دارو بسنجد. پژوهش حاضر از دسته پژوهش‌های آمیخته با استفاده از استراتژی مطالعه چند موردی و ابزار تحلیلی نگاشت شناختی است که الگوی اثر سیاست‌های تنظیمی را در سه سطح اهداف سیاستی پنجگانه (گسترش بازار، افزایش دسترسی‌پذیری، ارتقای کیفیت، انگیزش تحقیق و توسعه و ارتقای زنجیره تولید)، خردبنیان‌های توانمندی نوآوری (هوش نوآوری، تصمیم‌گیری، ترکیب و راهبری) و عملکرد نوآورانه (محصول و فرآیند) ترسیم کرده است. همچنین با استفاده از تحلیل حساسیت اثرات ذیل 26 سناریو، چگونگی تغییرات سه سطح مولفه مورد توجه قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهد هر چند اعمال این سیاست‌ها بر اهداف سیاستی گسترش بازار دارویی، دسترس‌پذیری و ارتقای زنجیره تولید دارویی کشور و همچنین بر نوآوری فرآیند مفید بوده و توانسته الگوهایی را در هوش نوآوری و راهبری شرکت‌ها ایجاد نماید اما اثر منفی آنها بر کیفیت دارو و انگیزش تحقیق و توسعه و همچنین نوآوری محصول و خردبنیان ترکیب قابل توجه است.