اثر تنش رطوبت بر عملکرد و شاخص‌های کیفی زعفران

به منظور مطالعه اثر تنش رطوبت بر گل آوری و عملکرد زعفران، پژوهشی در سال های 1391 و 1392 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان گناباد اجرا شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با پنج تیمار( 70% ظرفیت زراعی ،60% ظرفیت زراعی، 50% ظرفیت زراعی، c1 و c2 )  و 4 تکرار در نظر گرفته شد. ویژگی های کمی مورد مطالعه شامل تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، تعداد بنه های خواهری در پایان دوره، وزن بنه ها در پایان دوره، مقدار پوشال پیازها و وزن خشک برگ ها و ویژگی های کیفی نیز شامل اندازه گیری پیکروکروسین،کروسین و سافرانال بودند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش رطوبت ویژگی های کمّی زعفران کاهش و شاخص های کیفی آن بهبود یافت. با افزایش روند خشکی، مقادیر ویژگی های کمّی کاهش یافتند که بطور مکرر در گیاهان زراعی دیگر نیز گزارش شده است. از طرف دیگر، افزایش تنش رطوبت همراه با تجمع مواد موثره در گیاهان است و تاکید بر همبستگی منفی بین خصوصیات کمّی و کیفی می باشد و تعداد و وزن بنه ها با افزایش تنش رطوبت کاهش نشان داده است. همچنین تعداد گل در واحد سطح در ظرفیت زراعی، 70 درصد از سایر تیمارها بیشتر بود. کلاله خشک زعفران که همان زعفران اقتصادی می باشد نیز در ظرفیت زراعی، 70 درصد از سایر تیمارها بیشتر بود که البته با تیمار چهار مرتبه آبیاری تفاوت معنی داری را نشان نداد. در تیمار 70 درصد اکثر ویژگی ها، برتری نشان داده اما معنی دار نبوده است و از آنجایی که چهار مرتبه آبیاری منطقی تر به نظر می رسد این تیمار توصیه می شود.چهار مرتبه آبیاری همان عرف محل باضافه یک مرتبه آبیاری در نیمه مرداد می‌باشد که اثرات مثبت سودمندی بر عملکرد زعفران خواهد داشت.

Effect of moisture stress on yield and qualitative indices of saffron(Crocus sativus L.)

In order to study effects of moisture stress on saffron flowering, yield and quality this research was conducted in 2012 and 2013 at the Experimental Farm of Research Station of Agriculture and Natural Resources in Gonabad county. This experiment was arranged as RCBD with five treatments(70% field capacity,60% FC,50% FC,C1 and C2) and four replicates. Quantitative traits under study included no. of flowers, fresh weight of flowers, dry weight of stigma, no. of sister corms at the end of experiment, corm weights at the end of experiment, amount of corm covering and dry weight of leaves and qualitative traits were picrocrocin, crocin and safranal. Results showed that by increasing moisture stress, quantitative traits of saffron decreased and its qualitative indices increased. By increasing moisture stress rate of quantitative traits decreased that has been repeatedly reported in other crops. On the other hand, rise of moisture stress is along with accumulation of plant ingredients and it emphasizes on negative correlation between quantitative and qualitative traits and corm no. and weight have decreased by increasing moisture stress. Flower no./m2 in FC 70% was higher than other treatments. Dry weight of saffron that is economical saffron was also higher than other treatments in FC 70% that it has shown a significant difference with the treatment of four times of irrigation. In the treatment 70% most traits showed superiority relative to other treatments but was not significant and as four times of irrigation is more logical it is recommended to saffron farmers. Four times of irrigation is the local tradition from the past that is supplemented with a further irrigation in midsummer that has beneficial effects on saffron yield.