مدل‌سازی عملکرد زعفران با توجه به شاخص‌های حدی اقلیمی (مطالعه موردی: بیرجند)

آب و هوا، هم به لحاظ میانگین ها و هم رویدادهای حدی از جمله عوامل مهم تاثیرگذار بر عملکرد محصولات می‌باشد. رویدادهای حدی آب و هوایی، در حال حاضر یک چالش مهم برای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی می باشد که در حال افزایش است و پیش بینی و محاسبه اثرات آنها بر عملکرد محصولات از مهمترین موضوعات مورد بررسی در بحث امنیت غذایی، جهت افزایش کارایی اقتصادی تولیدات می باشد. بررسی روند چند سال گذشته زعفران نشان می دهد، در حالی که سطح زیر کشت زعفران در ایران افزایش داشته، میزان عملکرد در واحد سطح کاهش داشته است. با توجه به اهمیت زعفران و اینکه عملکرد آن به طور قابل توجهی تحت تاثیر شاخص های اقلیمی می باشد، بررسی و شناخت الگوی رویدادهای حدی و تاثیرگذاری آن بر عملکرد می‌تواند به برنامه ریزی های مدیریتی و بهره برداری بهتر این محصول کمک نماید. در این مطالعه جهت بررسی روند نمایه های حدی اقلیمی، از 38 شاخص بارش و دما که توسط تیم کارشناسیشکارسازی تغییرات اقلیمی سازمان جهانی هواشناسی به عنوان شاخص های حدی و تغییرات آب و هوایی، استفاده گردید. سپس با استفاده از آنالیز رگرسیون چند متغیره، اثر شاخص های حدی اقلیمی بر عملکرد بررسی و با انتخاب مناسب ترین شاخص ها، مدل عملکرد بر اساس شاخص ها ارائه شد. نتایج تجزیه و تحلیل شاخص ها، روند گرم شدن منطقه و کاهش بارش را نشان می هد. این نتایج نشان داد که روند افزایشی شاخص های حدی گرم و روند کاهشی و منفی شاخص های بارش می توانند از عوامل مهم و عمده در کاهش عملکرد زعفران باشند.