ارزیابی تنوع ژنتیکی زعفران (crocus sativus l.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی ipbs و ssr

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی زعفران، شش اکوتیپ زراعی از نقاط مختلف استان خراسان رضوی (مشهد، تربت جام، گناباد و تربت-حیدریه) و استان خراسان جنوبی (قاین و بیرجند) تهیه و با استفاده از نشانگرهای مولکولی ipbs و ssr مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه های مولکولی نشان داد که 28 نشانگر ipbs و 22 نشانگر ssr به ترتیب 179 و 44 آلل چندشکلی را شناسایی نمودند و تعداد باندهای تکثیر یافته برای هر نشانگر به ترتیب 10-3 (میانگین 4/6) و 3-1 (میانگین 2) بود. همچنین میانگین محتوای اطلاعات چندشکلی نشانگرهای ipbs و ssr به ترتیب 79/0 و 40/0 تخمین زده شد. از طرفی، نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که بر اساس نشانگر ipbs واریانس درون اکوتیپ‏ها نسبت به واریانس بین اکوتیپ‏ها بیشتر می‏باشد، در حالی که بر اساس نشانگر ssr واریانس بین اکوتیپ‏ها بیشتر از واریانس داخل اکوتیپ‏ها بود. همچنین تجزیه خوشه، اکوتیپ های مورد مطالعه را در سه گروه قرار داد و این گروه بندی توسط تجزیه به مولفه های اصلی مورد تایید قرار گرفت. با این حال، اکوتیپ های بیرجند و گناباد و همچنین اکوتیپ های تربت حیدریه و قاین از لحاظ هر دو تجزیه خوشه ای اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. با این حال، شباهت ژنتیکی بالایی بین کلیه اکوتیپ‏های زعفران گزارش شد. نتایج این تحقیق نشان داد اگر چه هر دو نشانگر در ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های زعفران کارآمد بودند، ولی نشانگر ipbs در مقایسه با نشانگر ssr کارایی بالاتری در تعیین تنوع ژنتیکی اکوتیپ های مورد مطالعه زعفران داشت.