ارزیابی عملکرد گل و بنه و خصوصیات کیفی زعفران در شرایط شبیه سازی شده مدیریت مزرعه ای کشاورزان on-farm trials

این آزمایش با هدف بررسی اثر برخی عوامل مدیریت زراعی شامل مصرف بقایای گیاهی، تراکم پیاز و عمق کاشت بر خصوصیات گل و پیاز و ویژگی‌های کیفی زعفران تحت شرایط مدیریت مزرعه‌ای کشاورزان در مزرعه‌ ارگانیک دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 به صورت کرت‌های نواری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مصرف بقایای گیاهی (صفر و 6 تن کاه و کلش گندم)، تراکم پیاز (10، 20 و 30 تن پیاز در متر مربع) و عمق کاشت (8 و 15 سانتی‌متر) بود. تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، وزن کل پیاز‌های دختری، تعداد کل پیاز‌های دختری، قطر پیاز، وزن پیاز دختری و صفات کیفی (شامل پیکروکروسین، سافرانال و کروسین) بررسی شدند. نتایج این آزمایش در سال دوم نشان داد که اثر ساده کاربرد بقایای گیاهی، تراکم پیاز و عمق کاشت بر شاخص‌های عملکرد گل و شاخص‌های رشدی و عملکرد پیازهای دختری معنی‌دار بود (0.05≥p). اثر ساده و اثر متقابل دوگانه و سه‌گانه مصرف بقایای گیاهی، تراکم پیاز مصرفی و عمق کاشت پیاز بر صفات کیفی زعفران معنی‌دار نبود. مصرف بقایای گیاهی تعداد گل، وزن خشک کلاله و وزن خشک و تعداد پیازهای دختری در واحد سطح را به ترتیب 15، 18، 15 و 3 درصد در مقایسه با عدم کاربرد افزایش داد. بیشترین تعداد گل، وزن خشک کلاله و وزن خشک و تعداد پیازهای دختری در واحد سطح به ترتیب با 326.41 گل در متر مربع، 410.18 میلی‌گرم بر متر مربع، 1042.66 گرم بر متر مربع و 140.17 پیاز دختری بر متر مربع برای کاربرد 20 تن در هکتار پیاز مادری مشاهده شد. با افزایش عمق کاشت از 8 به 15 سانتی‌متر تعداد گل، وزن خشک کلاله و وزن خشک و تعداد پیازهای دختری به ترتیب 11، 15، 45 و 2 درصد بهبود یافت.

evaluation of quality criteria and yield of saffron on simulated on-farm conditions

in this study, the effects of agronomic management such as crop residue corm density and planting depth on flower and daughter corm criteria and quality of saffron under on farm conditions at the organic field, ferdowsi university of mashhad during two growing seasons of 2018 2019 and 2019 2020 were evaluated as strip plot based on randomized complete block design with three replications. treatments were crop residue (0 and 6 tons of wheat straw per ha), corm density (10, 20 and 30 t.ha 1) and planting depth (8 and 15 cm). studied criteria were flower numbers per area, fresh flower yield, dried stigma yield, total weight of daughter corms, total number of daughter corms, daughter corm diameter, mean weight of daughter corm and quality (picrocrocin, safranal and crocin). results showed that the simple effects of crop residue, corm density and planting depth were significant on flower yield, growth and daughter corm yield of saffron in the second year (p≤0.05). the simple and interaction effects of these factors were not significant on quality. crop residue application were enhanced the flower number, dried weight of stigma, dried weight of daughter corms and number of daughter corms per m2 up to 15, 18, 15 and 3 percent compared with control, respectively. the highest flower number, dried weight of stigma, dried weight of daughter corms and number of daughter corms were observed with 20 ton corms per ha with 326.41 flowers.m 2, 410.18 mg.m 2, 1042.66 g.m 2 and 140.17 daughter corms.m 2, respectively. increasing planting depth from 8 to 15 cm improved flower number, dried weight of stigma, dried weight of daughter corms and number of daughter corms per m2 up to 11, 15, 45 and 2 percent compared with control, respectively.