امکان سنجی کشت زعفران از دیدگاه کشاورزان در روستاهای شهرستان ارسنجان

امروزه به منظور افزایش بهره‌وری منابع آب و خاک در شرایط خشکسالی کشور و همچنین نظر به خروج از اقتصاد تک محصولی و رسیدن به توسعه پایدار اقتصادی، کشت‌های نوین به‌ویژه زعفران در مناطق مستعد بسیار حائز اهمیت است. لذا، هدف پژوهش حاضر بررسی امکان کشت زعفران از دیدگاه کشاورزان روستاهای شهرستان ارسنجان بود. روش انجام پژوهش حاضر کمّی و از نوع پیمایش بود. جامعه آماری شامل تمامی کشاورزان روستاهای شهرستان ارسنجان در سال زراعی 1398- 1397 بودند که از این تعداد، 115 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی ظاهری و محتوایی آن توسط اساتید دانشگاهی و پایایی مولفه‌های آن با یک مطالعه مقدماتی و تعیین آلفای کرونباخ بیشتر از 0.5 حاصل شد. نتایج حاصل از آزمون تی تست نشان داد که امکان کشت زعفران با توجه به مقدار میانگین‌ متغیرهای نگرش کشاورز (3.83) و ویژگی‌های نوآوری محصول شامل مزیت نسبی (3.37)، آزمون‌پذیری (3.20)، سازگاری (3.42) و قابلیت رویت (3.14) در منطقه وجود دارد. در ادامه با تحلیل خوشه‌ای، کشاورزان مورد مطالعه به سه دسته مثبت‌گرایان تنگ‌دست، اعتدال‌گرایان مرفه و منفی‌گرایان تنگ‌دست تقسیم شدند. پنجاه درصد از کشاورزان که در دسته منفی‌گرایان تنگ‌دست قرار گرفتند، بر این عقیده‌اند که امکان کشت با توجه به ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی آنها و دیدگاه شان نسبت به نوآوری، وجود ندارد. .در نهایت پیشنهاد می‌گردد که کشاورزان با توجه به دسته‌بندی در گروه‌های مختلفی که قرار می‌گیرند، بسترهای لازم برای بهتر شدن شرایط اقتصادی کشاورزان با ساز و کارهایی نظیر تسهیلات بانکی کم‌بهره و بسته‌های حمایتی کشاورزی، ترویج، کلاس‌ها و کارگاه‌های ترویجی، قرارداد با مراکز تحقیقات جهت بازدید از مزارع نمایشی نظیر مزارع نتیجه‌ای و طریقه‌ای بستر لازم جهت تاثیرگذاری روی سایر کشاورزان تسهیل شود.

feasibility study of saffron cultivation from farmers’ viewpoint in villages of arsanjan county

nowadays, modern crop cultivation like saffron is very important for increasing the productivity of soil and water resources under drought conditions and leaving the single product economy and achieving sustainable economic development in susceptible areas. therefore, the aim of the present study was to investigate the possibility of cultivation of this plant from the attitude of farmers in villages of arsanjan county. the survey method was used in this study. the statistical population has consisted of all farmers in the villages of arsanjan in the 2018 2019 crop year. one hundred and fifteen samples were selected and studied by simple random sampling with the proportional assignment. the research instrument was a researcher made questionnaire that the face and content validity was assessed by university professors and the reliability of its components achieved by a pilot study with cronbach’s alpha in the range of 0.5 to 0.8. the results of the t test showed that saffron cultivation was possible with respect to the average value of the variables of farmer attitude (3.83) and the characteristics of crop innovation including comparative advantage (3.37), testability (3.20), adaptability (3.42) and visibility (3.14) in the area. also, by cluster analysis, the studied farmers were divided into three groups: poor positive, poor moderate, and poor negative attitude regarding saffron cultivation. fifty percent of farmers, who stay on the category of poor negative attitude, believed that there was an impossible condition about saffron cultivation with regard to their economic, social characteristics and their view of innovation. finally, according to the results, suggestions were presented to facilitate the saffron cultivation in the area.