اثر وزن بنه مادری و عمق کاشت بر عملکرد گل و بنه های دختری زعفران (crocus sativus l) در دشت ساری

پژوهش حاضر جهت بررسی اثر وزن های مختلف بنه مادری و عمق های مختلف کاشت بر تولید بنه و عملکرد زعفران بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی شهریور 1398 تا آذرماه 1399 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل سه گروه وزنی بنه مادری (گروه ریز 2±4 گرم، متوسط 10±2 گرم و درشت 2±15 گرم) و دو عمق کاشت (10 و 15 سانتی متر) بوده. صفات مورد مطالعه شامل: تعداد و عملکرد بنه های دختری، تعداد جوانه، تعداد و عملکرد گل و عملکرد کلاله خشک زعفران بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها حاکی از تاثیر معنی دار اثر وزن بنه مادری بر کلیه صفات بود. تغییر عمق کاشت نیز تاثیر معنی داری بر کلیه صفات اندازه گیری شده بجز عملکرد کل بنه های دختری داشت. اثر متقابل وزن بنه مادری و عمق کاشت تاثیر معنی داری بر صفات تعداد و عملکرد کل بنه های دختری، عملکرد بنه های دختری زیر 4 گرم، تعداد و عملکرد بنه های دختری 8- 4 گرم داشت و برای سایر صفات مورد مطالعه معنی دار نبود. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که بالاترین تعداد بنه های دختری و عملکرد کل بنه های دختری به ترتیب با 485 بنه در متر مربع و 2435/3 گرم در متر مربع مربوط به تیمار کاشت بنه های مادری درشت بود؛ اما اختلاف معنی داری بین این صفات در دو عمق کاشت برای بنه درشت مشاهده نشد. کمترین عملکرد کل بنه های دختری مربوط به تیمار کاشت بنه های مادری ریز در عمق 10 سانتیمتر برابر با 1488/7 گرم در متر مربع بود. شایان ذکر است که کاهش عمق کاشت زعفران از 15 به 10 سانتیمتر باعث افزایش تعداد جوانه های جانبی در بنه های دختری شد. میانگین وزن بنه دختری تولید شده در این آزمایش (بین 4/72 تا 5/37 گرم) تا حدود دو برابر بیشتر از مقدار تولید شده در مناطق خشک (منتشر شده در مقالات علمی) بود. نتایج نشان داد که کشت زعفران بصورت یک ساله در منطقه دشت ساری و با اولویت تولید بنه مرغوب و استفاده از این بنه ها در مناطق زعفران خیزو یا شرایط هواکشت، می تواند مورد توجه قرار گیرد.

the effect of maternal corm weight and planting depth on flower yield and daughter corm of saffron (crocus sativus l.) in sari plain

introduction: saffron (crocus sativus l.) is a perennial plant and geophyte, triploid and belongs to the family of iridaceae .one of the most important factors that has a great effect on the final performance is the size of corm. therefore, in order to obtain large corms, it is veryimportant to create suitable environmental and management conditions. determining the appropriate planting depth is also one of the ways to improve the performance of saffron per unit area. the purpose of this research is to investigate different sizes of saffron corms and planting depth on the yield of daughter corms of different sizes, flower and dry stigma ofsaffron in the conditions of sari plain. materials and methods: the present study was conducted to investigate the effect of different weights of mother corms and different planting depths on corm production and saffron yield in a factorial experiment based on a randomized complete block design and in three replications in the research farm of sari agricultural sciences and natural resources university during thegrowing season 2019-2020. the experimental treatments included three corm sizes: weightgroup; small 4±2 g, medium 10±2 g and large 15±2 g and two planting depths of 10 and 15 cm. the studied traits included: the number and yield of daughter corms, the number of buds, the number and yield of flowers and the yield of dry saffron stigma. data analysis and graphs were done using sas 9.0, excel 2016 and sigma plot 12.0 software, respectively, and comparison of average data with the help of lsd test at 5% probability level.