مطالعه اثر سطوح مختلف اسید آمینه و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی اکسیدانی و مواد موثره زعفران (crocus sativus l.)

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف اسیدآمینه و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی اکسیدانی و مواد موثره زعفران، آزمایشی در سال زراعی 1396- 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید آمینه در سه سطح (صفر، 2 و 4 لیتر در هکتار) و سه سطح وزن بنه مادری (4-0/1، 8-4/1، 12-8/1 گرم) در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد اسیدآمینه اثر معنی داری بر میزان کروسین کلاله و میزان آنتوسیانین و کارتنویید گلبرگ زعفران داشت، به طوریکه بیشترین مقدار کروسین ( 270/4، برحسب جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 440 نانومتر)، آنتوسیانین (26/28 میلی گرم در صد گرم وزن خشک) و کارتنویید (0/95 میلی گرم در گرم وزن تَر) از تیمار چهار لیتر در هکتار اسیدآمینه و کمترین مقدار کروسین (230/5)، آنتوسیانین ( 24/23 میلی گرم در صد گرم وزن خشک) و کارتنویید (0/71 میلی گرم در گرم وزن تر) از تیمار شاهد به دست آمد. همچنین بین سطوح دو و چهار لیتر در هکتار اسیدآمینه تفاوت معنی داری در این صفات مشاهده نشد. وزن بنه مادری نیز برخی صفات مورد مطالعه را تحت تاثیر معنی دار قرار داد، به طوریکه کمترین مقدار پیکروکروسین کلاله (100/7، برحسب جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 257 نانومتر) از بنه های ریز (4-0/1 گرم) و بیشترین آن (108/5) از بنه های درشت (12-8/1 گرم) بدست آمد. همچنین اثر متقابل اسیدآمینه و وزن بنه مادری نیز شاخص های سافرانال کلاله و فعالیت آنتی اکسیدان گلبرگ زعفران را تحت تاثیر معنی دار قرار داد، به طوریکه بیشترین مقدار سافرانال (36/82، برحسب جذب محلول آبی یک درصد در طول موج 330 نانومتر) و آنتی اکسیدان (31/26 درصد) از بنه های 12-8/1 گرم و مصرف دو یا چهار لیتر در هکتار اسید آمینه بدست آمد. در مجموع، با مصرف اسید آمینه می توان به بهبود خصوصیات کیفی زعفران در مسیر تولید ارگانیک این محصول کمک نمود.

evaluation of the effects of amino acid and mother corm weight on antioxidant activity and stigma quality of saffron (crocus sativus l.)

introduction: amino acids are organic fertilizers. adding these organic fertilizers to the soil improves the condition of microorganisms in the soil, which their activity facilitates the absorption of some nutrients and ultimately increases the growth and performance ofthe plant. to investigate the effect of amino acid and mother corm weight on qualitative parameters in petals and stigmas of saffron (crocus sativus l.), an experiment was conducted at the research field of college of agricultural, university of birjand, in2017. materials and methods: the experimental factors included amino acid (0, 2, and 4 l.ha-1) and corm weight [0.1-4 (small), 4.1-8 (medium), and 8.1-12 g (large-sized)] which were tested in an rcbd with three replications. after the land preparation operations including initial plowing, disk, and land leveling, plots of 2 × 2 meters were created. irrigation was done by siphoning. the saffron corms were planted in grooveswith a depth of 20 cm, the distance between the rows was 20 cm, and the distance between the corms was 10 cm. the amino acid was consumed before planting by submerging the corms and with the first irrigation when the plots were flooded uniformly. harvesting ofsaffron flowers was done daily for about three weeks in the first hours of the morning, taking into account the marginal effect of the remaining surface of the plots. after weighing the flower yield in each plot, the different parts of the flower (petal and stigma) were dried in an electric oven at 45 °c for 24 hours and then used to measure the quality indicators. results and discussion: the use of amino acids had a significant effect on thecarotenoid content and anthocyanin of petals and stigma crocin. the highest amounts of carotenoid content (0.95 mg.g-1 fw), anthocyanin (26.28 mg.100g-1 dw), and crocin (270.4% absorbance of 1% aqueous saffron extract at 440 nm) were obtained whenamino acid was used at the rate of 4 l.ha-1. however, no significant difference was found between the two levels of amino acid in terms of all the mentioned parameters. the lowest values of carotenoid (0.71 mg.g-1fw) anthocyanin (24.23 mg.100g-1dw), andcrocin (230.5) were obtained from the control treatment. mother corm weight also exerted a significant effect on picrocrocin content. the lowest content of picrocrocin was obtained in the amount of 100.7 (absorbance of 1% aqueous saffron extract at 257 nm) of small-sized mother corms (0.1- 0.4 g) and the highest of 108.5 of large-sized mother corms (8.1-12 g). the interaction of these two factors (amino acid and mother corm weight) had also a significant effect on the safranal of stigma, and antioxidant activity of saffron petals. the highest content of safranal (36.82, absorbance of 1% aqueous saffron extract at 330 nm), and antioxidant (31.26%) were obtained from corm 8.1-12 g and 2 or 4 l.ha-1 of amino acid.