مطالعه اثر جلبک دریایی، لیگنین و کمپوست چای بر میزان کروسین، پیکروکروسین، سافرانال و برخی صفات فیتوشیمیایی در گلبرگ و کلاله گیاه زعفران (crocus sativus l)

رویکرد جدید تولید گیاهان دارویی به سمت افزایش کمیت و کیفیت ماده موثره با استفاده از روش های کشاورزی پایدار و ارگانیک پیش میرود، بنابراین استفاده از کودهای آلی در تولید گیاهان دارویی برای تحقق این اهداف ضرورت می یابد. این تحقیق بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه شخصی زعفران در شهرستان کاشمر و آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمارها شامل: عصاره جلبک دریایی کلپ در غلظت (0، 1، 2، 3 میلی گرم در لیتر)، کمپوست چای (0، 200، 300، 400 میلی گرم در لیتر) و لیگنین (0، 500، 1000، 1500 میلی گرم در لیتر) بوده است. متغیرهای اندازه گیری شده شامل فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، آنتوسیانین در دو بافت کلاله و گلبرگ و همچنین سافرانال کل، کروسین کل، پیکروکروسین کل در بافت کلاله بود. نتایج نشان داد که تیمارها در سطح یک درصد معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فنل کل کلاله (6/75 میلی گرم بر گرم) در تیمار جلبک دریایی 3 میلی گرم در لیتر و بیشترین میزان فلاونوئید کل کلاله ( 2/04 میلی گرم بر گرم) در اثر متقابل تیمارهای لیگنین 500 میلی گرم در لیتر، جلبک دریایی 1 میلی گرم در لیتر و کمپوست چای 200 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. بالاترین میزان آنتوسیانین گلبرگ نیز (0/42 میلی گرم بر گرم) درتیمار جلبک دریایی 2 میلی گرم در لیتر، بیشترین درصد ظرفیت آنتی اکسیدانی کلاله (10/47 درصد) و بیشترین میزان آنتوسیانین کلاله (0/074 میلی گرم بر گرم) در تیمار شاهد مشاهده شد. در نهایت می توان نتیجه گرفت کودهای جلبک دریایی، لیگنین و کمپوست چای تاثیر خوبی بر گیاه زعفران داشتند و با توجه به اهمیت اقتصادی این گیاه استفاده هرچه بیشتر از کودهای زیستی و آلی و جایگزین کردن با کودهای شیمیایی اثرات بهتری در کشاورزی خواهد داشت.

studying the effect of seaweed, lignin and tea compost on the amount of crocin, picrocrocin, safranal and some phytochemical traits in petals and stigmas of saffron plant (crocus sativus l.)

introduction: the crocus genus from the iridaceae family has more than 70 ornamental species that are very valuable because of the beautiful color of the flower and are used in gardening and green spaces. among the industrial and export products of iran, saffron has found a special place as the most valuable agricultural and medical product in the world. the most important compounds in saffron are crocin, picrocrocin, and safranal, which are responsible for color, smell, and taste, respectively. the new approach to producing medicinal plants goes towards increasing the quantity and quality of the effective substance by using sustainable and organic farming methods, so using organic fertilizers in growing medicinal plants becomes necessary to achieve these goals.materials and methods: this research was conducted based on a randomized complete block design with four replications in a saffron farm in kashmar city and gorgan university of agricultural sciences and natural resources laboratory. treatments include kelp seaweed extract in four concentrations (0, 1, 2, 3 mg.l-1), tea compost (0, 200, 300, 400 mg.l-1) and lignin (0, 500, 1000, 1500 mg.l-1). the treatments were carriedout at the end of september along with the first irrigation. the research farm was in the sixth year of saffron cultivation. the planting distance was 20×30 cm and 15 corms were planted per square meter. the weight of the corms was 8-10 grams. sampling from each experimental unit was done randomly. 10 plants were randomly selected from the middle of each plot. the flower was harvested during two weeks and at the beginning of the day, and then the petals were separated from the stigma. after harvesting the flowers and stigmas, they were transferred to a room with a temperature of 21-25 degrees celsius and relative humidity of 41-52% for drying, using the dry shade method. the measured variables included total phenol, total flavonoids, antioxidant activity, anthocyanin instigma and petal tissues, and total safranal, total crocin, and total picrocrocin in stigma tissue.