تاثیر کیفیت آب آبیاری و کاربرد سیلیکون، نانوسیلیکون و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد وماده موثره زعفران (crocus sativus l.)

کشور ما به دلیل تکیه برکشاورزی فاریاب، به شدت در معرض شور شدن اراضی و منابع آب قرار دارد. شوری عموماً اثر قابل توجهی روی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و آناتومیک گیاهان گذاشته و بر رشد و نمو، بقا و تولیدات گیاهی اثر منفی می گذارد. به منظور مطالعه تاثیر کیفیت آب آبیاری و کاربرد سیلیکون، نانوسیلیکون و پلیمر ابرجاذب بر عملکرد و میزان ماده موثره زعفران(crocus sativus l.) آزمایش به‌صورت کرت های یک‌ بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و سه سال زراعی (99-1396) در مزرعه ای واقع در روستای ضیاء الدین شهرستان تربت حیدریه انجام شد. فاکتور اصلی کیفیت آب آبیاری در دو سطح (شامل آب با هدایت الکتریکی 2 دسی زیمنس بر متر به عنوان شاهد و آب با هدایت الکتریکی 6 دسی زیمنس بر متر) و فاکتور فرعی کاربرد سیلیکون وسوپرجاذب در شش سطح (شامل عدم مصرف به عنوان شاهد، سیلیکون، نانوسیلیکون هر کدام با غلظت 1.5 در هزار، سوپرجاذب (0.4 گرم به ازای هرکیلوگرم وزن خشک خاک)، سیلیکون با سوپرجاذب و نانوسیلیکون با سوپرجاذب ). صفات مورد مطالعه شامل خصوصیات مورفولوژیکی از جمله تعداد برگ، بنه، گل و کلاله در هکتار، عملکرد برگ، بنه، گل و کلاله در هکتار، طول برگ و پهنای برگ، متوسط وزن بنه و گل، طول کلاله و خصوصیات فیزیولوژیکی شامل مقادیر کلروفیل، ترکیبات سافرانال، کروسین وپیکروکروسین بود. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش و مصرف سیلیکون و بلورآب در هر دو تیمار شوری و عدم تنش شوری باعث افزایش معنی دار صفات مهم رشد زایشی شامل تعداد گل، متوسط طول کلاله، متوسط وزن تک گل، عملکرد گل‌ و کلاله ، میزان مواد موثره کلاله (کروسین، پیکروکروسین و سافرانال)، در هر سه سال آزمایش بود. اثر تیمارها روی صفات رشد رویشی برگ زعفران شامل تعداد برگ، طول و پهنای برگ، عملکرد برگ، میزان کلروفیل a و b و همچنین روی صفات بنه های دختری تولید شده شامل تعداد کل بنه دختری، متوسط وزن بنه های دختری، میزان ماده خشک و عملکرد بنه در هر 3 سال آزمایش معنی دار بود. مصرف نانوسیلیکون همراه با سوپرجاذب در شرایط شوری باعث افزایش 46.8 % و 54.3 % به ترتیب در عملکرد گل و کلاله زعفران سال دوم نسبت به سال اول و همچنین افزایش60.1 %و 57.8 % عملکرد گل و کلاله سال سوم نسبت به سال دوم شد. نتایح آزمایش نشان داد، که کاربرد تلفیقی نانو سیلیکون و سوپرجاذب باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی زعفران در شرایط شوری گردید. بنابراین توصیه می شود جهت افزایش عملکرد و تولید زعفران از ترکیبات مذکور استفاده گردد.

The Effect of Irrigation Water Quality and Application of Silicon, Nanosilicon and Superabsorbent Polymer on the Yield and Active Ingredient of Saffron (Crocus sativus L.)

Our country due to relying on Faryab agriculture, extremely exposed to salinization of land and water resources. Salinity generally has a significant effect on all morphological, physiological, biochemical, anatomical traits of most plants and It has a negative effect on growth, survival and plant production. In order to study the effect of irrigation water quality and application of silicon, nanosilicon and superabsorbent polymer on the yield and amount of active ingredients of Saffron (<em>Crocus sativus</em> L.). Experiment as split plots in a randomized complete block design, in three replications and three cropping years was done in a farm located in Ziauddin section of Torbat Heydariyeh city. The main factor of irrigation water quality in two levels (Includes water with electrical conductivity of 2 dS/m as a control and water with an electrical conductivity of 6 dS/m) and subfactor of application of silicon and adsorbent polymer in six levels, (Includes nonconsumption as a control, Silicon, nanosilicon each with a concentration of 1.5 per thousand, Bolourab A (0.4 g/kg dry weight of soil). Silicon with Bolourab A and Nano Silicon with Bolourab A.). The study included morphological characteristics such as number of leaves, corm, flowers and stigmas per hectare, leaf yield, corm, flowers and stigmas per hectare, Leaf length and width, average weight of corm and flowers, stigma length and Physiological characteristics included chlorophyll, safranal, crocin and picrocrocin. The results showed that salinity reduced and consumed silicon and super absorbent in both salinity treatments and lack of salinity stress significantly increases important traits of reproductive growth, Includes, Flower number, average stigma length, average weight of a single, yield of flower, yield of stigma and the amount of active ingredients in the stigma (Crocin, Safranal, Picrocrocin) it was tested every 3 years. The effect of treatments on vegetative growth traits of saffron leaves, includes leaf number, leaf yield, chlorophyll A and B content, also on the characteristics of produced female corms including total number of female corms, average corm weight, dry matter and yield of corm. The use of nanosilicon together with superabsorbent in saline conditions increases the flower and stigma yield of saffron in the second year by 46.8% and 54.3%, respectively, compared to the first year, and also increases the flower and stigma yield by 60.1% and 57.8% in the third year compared to the second year. The experimental results showed that the combined application of nano silicon and super absorbent increased the quantitative and qualitative yield of saffron in salinity conditions.