طراحی الگوی مفهومی راهبردهای ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران و شرایط مداخله‌گر موثر بر آن

ایران بزرگ‌ترین تولید‌کننده و صادرکننده زعفران است. اما طی سال‌های اخیر سهم ایران از بازار جهانی این محصول ملی پیوسته در حال افول بوده است. از سوی دیگر شاهد آن هستیم که برندهای زعفران صادراتی ایران در مقایسه با برندهای کشورهای واردکننده آن از جایگاه رقابتی مناسبی در بازارهای بین‌المللی برخودار نیستند. به‌ باور اکثر صاحبنظران یکی از دلایل اصلی این موضوع فقدان یک دیدگاه راهبردی و مشترک بین ذینفعان صنعت زعفران ایران است. پژوهش حاضر با هدف طراحی مفهومی راهبردهای ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران و شرایط مداخله‌گر موثر بر آن انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی بود. نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند در شروع و نمونه‌گیری نظری در طی فرآیند مطالعه تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختارمند که شیوه مرسوم مطالعات کیفی است، استفاده شد. برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی که شیوه مرسم نظریه داده‌بنیاد است، استفاد شد. نتایج پژوهش نشان داد مقوله اصلی «راهبردهای ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران» دارای 13 مقوله فرعی و 83 مفهوم وابسته به آنهاست. همچنین، مشخص شدکه این راهبردها تحت تاثیر مقولات فرعی «هموارسازی صادرات»، «ترویج و اطلاع رسانی» و «روان‌سازی کسب ‌و کار» تقویت و بالعکس توسط مقولات فرعی «تعارض منافع» و «مافیای زعفران» تضعیف می‌گردند. در نهایت، ذینفعان صنعت می‌توانند از دستاوردهای این مطالعه برای برنامه‎ریزی راهبردی ائتلاف برندهای زعفران صادراتی ایران استفاده نمایند.