بررسی عوامل موثر بر ازرش تجارت زعفران ایران با تاکید بر نقش تحریم‌های تجاری

تجارت خارجی محصولات کشاورزی به علت ارزآوری بالا و پایدار نقش مهمی در گسترش صادرات و واردات کشورهای مختلف بازی می کند. درمیان محصولات کشاورزی، زعفران یکی از مهم ترین کالاهای صادراتی کشاورزی می باشد که در سال های اخیر نتوانسته جایگاه خود را در بازارهای جهانی حفظ و تقویت کند. برای حفظ مقام ایران -به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران- در بازارهای جهانی و توسعه بیشتر صادرات این محصول باارزش، شناخت عوامل موثر بر آن، می تواند گام مهمی در این راستا باشد. از این رو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل موثر بر ازرش تجارت زعفران ایران با تاکید بر نقش تحریم های تجاری طی دوره زمانی 2007-2018 با استفاده از الگوی پانل دوسویه می باشد. براساس نتایج، متغیرهای حجم صادرات و واردات، اندازه اقتصاد، درآمد کشورهای واردکننده، شاخص سطح تجارت جهانی و جمعیت اثری فزاینده و معنی دار و متغیر تحریم های تجاری اتحادیه اروپا اثر منفی و معنی دار بر ارزش تجارت دارد. با توجه به اثر مثبت و معنی دار متغیر درآمد کشورهای واردکننده بر تجارت زعفران ایران و به منظور حفظ مقام ایران در بازار جهانی و جلوگیری از صادرات مجدد توسط کشورهای دیگر نظیر امارات و اسپانیا علی رغم داشتن درآمدهای بالا، پیشنهاد می شود سیاستی اعمال شود تا زعفران به بازارهای نهایی صادر شود. به این مفهوم که بازارهایی که مصرف کننده نهایی بوده و محصول صادراتی ایران را با برند خود به کشورهای دیگر صادر نکنند تا نام و نشان تجاری ایران محفوظ بماند.