مقایسه میزان غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بنه گیاه زعفران مزارع چندساله شهرستان‏های قائن و نهبندان در خراسان جنوبی

زعفران با نام علمی (crocus sativus l.) یکی از مهم ترین محصولات صادراتی ایران است. لذا تحقیق حاضر با هدف تعیین غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بنه گیاه زعفران در تعدادی از اگرواکوسیستم‎های خراسان جنوبی (قائن و نهبندان) در سال 1394 انجام شد. اطلاعات مورد نیاز از دو منطقه قائن و نهبندان از مزارع سه، پنج و هفت ساله تهیه گردید و از هر یک از مزارع فوق سه مزرعه انتخاب و سپس از هر مزرعه، سه کرت و از هر کرت یک نمونه بنه انتخاب شد. غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بنه گیاه زعفران بر اساس روش‏های استاندارد اندازه‏گیری گردید. اثرات متقابل منطقه و سن مزرعه بر درصد نیتروژن بنه معنی‏دار نبود ولی غلظت عناصر غذایی فسفر و پتاسیم بنه را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین غلظت نیتروژن بنه در مزارع سه ساله شهرستان قائن به دست آمد. همچنین غلظت نیتروژن بنه زعفران در مزارع هفت ساله کاهش معنی‏داری نسبت به مزارع سه ساله داشت. غلظت فسفر و پتاسیم بنه زعفران در مزارع پنج ساله قائن افزایش معنی‏داری نسبت به مزارع سه و هفت ساله دو شهرستان داشت. نتایج این تحقیق نشان داد مزارع پنج ساله شهرستان قائن به دلیل داشتن میزان بالای غلظت عناصر غذایی در بنه مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم با مقدار 7.23 کیلوگرم در هکتار ماده خشک دارای بیشترین عملکرد بود. در مجموع انتخاب بنه‏ها با وزن مناسب برای کاشت و استفاده مناسب از عناصر غذایی به ویژه نیتروژن، فسفر، پتاسیم و همچنین موازنه صحیح آن در خاک می‏تواند در افزایش عملکرد و ثبات حاصلخیزی خاک موثر باشد.

Comparison nutrients concentration of nitrogen, phosphorus and potassium in corm of saffron (Crocus sativus L.) in perennial fields of Qaen and Nehbandan in South Khorasan

Saffron (Crocus sativus L.) is one of the most important exports products in Iran. Therefore, this study was conducted to determine nutrients concentration in corm of saffron in perennial farms of Qaen and Nehbandan in South Khorasan in 2015. The information of two regions (Qaen and Nehbandan) were collected from 3, 5 and 7 yearsold, then from each farm mentioned above, three farms and three samples as replicates were randomly selected. The concentration of phosphorus (P), potassium (K), nitrogen (N) in corm of saffron were analyzed based on standard laboratory methods. . Results revealed that nutrients concentration of NPK in corm of saffron were significantly affected by region and field age (P≤0.01). The interaction between region and field age was not significant on nitrogen concentration, but the concentration of phosphorus and potassium in corm of saffron were affected. The results showed that corm of saffron had the highest nitrogen concentration in the fields of three yearsold in Qaen. Corm nitrogen concentration of sevenyearold significantly reduced compare to threeyearold farms. P and K concentration significantly increased in corm of five and seven year old farms in Qaen compared to the fields of five yearsold. Farms of five yearsold in Qaen had highest yield of dry matter (7.23 kg/ha) due to high levels of nutrients such as P, K and N. Generally, corm selection with optimum weight for sowing and proper use of nutrients, especially nitrogen, phosphorus, potassium and iron, as well as their correct balance in soil, can be effective in yield increment and stability of soil fertility.