ارزیابی عوامل اقلیمی شهرستان آزادشهر (استان گلستان) به منظور توسعه کشت زعفران

به‌منظور ارزیابی عوامل اقلیمی شهرستان آزادشهر (استان گلستان) جهت کشت زعفران، از تحلیل‌های مکانی سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) استفاده گردید. ابتدا نقشه‌های موضوعی انواع متغیرهای اقلیمی از جمله بارش سالانه، بارش دوره زایشی، بارش دوره رویشی، دمای متوسط سالانه، دماهای بیشینه و کمینه دوره زایشی، دماهای بیشینه و کمینه دوره رویشی، دماهای بیشینه و کمینه دوره رکود، ساعت آفتابی، رطوبت نسبی، تعداد روزهای یخبندان مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای این کار از داده‌های اقلیمی 137 ایستگاه باران‌سنجی، اقلیم شناسی و هم‌دیدی استفاده شد. جهت تخمین این متغیرها از روش‌های درون‌یابی زمین‌آمار و کلاسیک شامل کریجینگ معمولی، وزن‌دهی معکوس فاصله و چند‌جمله‌ای موضعی و بر اساس آماره‌های خطای برآورد (rmse) و انحراف استاندارد عمومی (gsd) در محیط arc gis استفاده شد. نتایج نشان داد از نظر میزان بارش سالانه مورد نیاز گیاه زعفران، کل شهرستان در 3 طبقه بسیار‌مناسب، مناسب و متوسط پهنه‌بندی می شود. همچنین از نظر بارش دوره زایشی، 74.48 درصد از زمین‌های مرکزی و شمالی شهرستان در پهنه نامناسب قرار گرفتند. اما براساس متغیرهایی مانند بارش دوره رویشی، دمای متوسط سالانه، دمای بیشینه زایشی، دماهای کمینه زایشی، رویشی و رکود، مجموع ساعات آفتابی و تعداد روزهای یخبندان هیچ گونه محدودیتی جهت توسعه کشت زعفران وجود ندارد. با ارزیابی صحت نتایج از طریق انطباق با برداشت‌های میدانی از مزارع فعلی، مشخص شد که تمامی نقاط نمونه‌برداری شده، در پهنه‌های بسیارمناسب و مناسب نقشه های اقلیمی قرار می‌گیرند. در مجموع، امکان توسعه گیاه زعفران در اراضی جنوبی شهرستان آزاد شهر وجود دارد.

Investigation of climatic factors of Azadshahr township (Golestan province) in order to development of saffron cropping

In order to investigation of climatic factors in Azadshahr township (Golestan province) for development of saffron cropping, spatial analysis of geographic information system (GIS) was used. In first, thematic maps of climatic variables included annual rainfall, rainfall of reproductive, rainfall of growth period, annual average temperature, maximum temperature of reproductive period, maximum temperature of growth period, minimum temperature of reproductive period, minimum temperature of growth period, minimum temperature of dormancy, sunshine hours, relative humidity and number of frost days were provided. In this research, climatic data from 137 synoptic, climatology and raingauge stations were used. For estimation of these variables, geostatistic and classic interpolation methods included Kriging, Inverse Distance Weighting (IDW) and Local Polynomial Interpolation (LPI) were used and the best method was selected according to RMSE and GSD in ArcGIS media. Results showed that total boundary of this township was classified based on annual rainfall in three classes included high suitable, suitable, and semisuitable zones for saffron cropping. Also, in the viewpoint of the rainfall of reproductive, about 74.48% of agricultural lands in central and north of this township was located in nonsuitable zone. But, some variables such as rainfall of growth period, annual average temperature, maximum temperature of reproductive period, minimum temperature of reproductive period, minimum temperature of growth period, minimum temperature of dormancy, sunshine hours and number of frost days had not the limitation for development of saffron cropping. Assessment of obtained results by field survey from current saffron fields were determined that the all sampling points located in high suitable and suitable zones of climatic maps. In general, development of saffron cultivation is possible in south area of Azadshahr township.