ردیابی سرلوژیکی و مولکولی ویروس پژمردگی لکه‌ای گوجه‌فرنگی در برخی علف‌های هرز در مزارع زعفران

زعفران یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی و صادراتی ایران است و بررسی عوامل محدود کننده آن حائز اهمیت است. ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی (tomato spotted wilt virus, tswv) از مخربترین ویروس های گیاهی است و علف های هرز به عنوان کانون و منابع اولیه انتشار این ویروس می باشند، به منظور ردیابی و شناسایی علف های هرز آلوده به tswv در مزارع زعفران، در فروردین و اردیبهشت سال 1396، تعداد 37 نمونه علف هرز از مزارع استان خراسان جنوبی و شهرستان های بیرجند، فردوس، سرایان و قاین جمع آوری گردید. ردیابی اولیه ویروس با آزمون الایزای ساندویچی صورت گرفت. نمونه های مثبت در آزمون rt-pcr و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن نوکلئو پروتئین، در دو نمونه علف هرز قطعه ای به طول 777 جفت باز تکثیر نمودند که جهت تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره ارسال گردید. نتایج موید آلودگی دو علف هرز شاهی وحشی و جو موشی به ویروس مذکور بود. تحلیل تبارزایی این دو جدایه در مقایسه با 20 ترادف متناظر در بانک ژن، نشان از تشکیل دو گروه تبارزایی داشت که جدایه های ایرانی در گروه دو و زیر گروه a قرار گرفتند. بیشترین شباهت بین جدایه 21k.ir مربوط به شاهی وحشی با جدایه ای از مونتنگرو (gu339506) مربوط به میزبان سلمه تره، به میزان 97.3 درصد و کمترین شباهت با جدایه ای از ایتالیا (gu369718) مربوط به میزبان توتون به میزان 88 درصد بود. تحقیق حاضر اولین ردیابی tswv در مزارع زعفران در ایران می باشد.