اثرات محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم بر محتوای کلروفیل، نشت الکترولیت و رشد پیازهای دختری زعفران

تنش سرما که در برخی سال ها به طور طبیعی طی دوره رشد رویشی زعفران در زمستان رخ می دهد، می تواند رشد و گل دهی گیاه را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار دهد. از طرفی، مصرف ترکیبات هورمونی و غذایی می تواند بر تحمل نسبت به تنش های محیطی موثر باشد. به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی با سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم بر گیاه دارویی زعفران، آزمایشی طی سال های 94 - 1393 و 94 - 1395 به صورت تجزیه مرکب و بر مبنای طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی سرایان (دانشگاه بیرجند) به اجرا در آمد. غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید ( 5 / 0 ، 1 و 2 میلی مولار بر لیتر) و نیترات پتاسیم ( 250 ، 500 و 1000 میلی گرم بر لیتر) به همراه شاهد (آب مقطر) در دو زمان به صورت محلول پاشی به عنوان تیمار اعمال گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل a و نسبت کلروفیل a/b در تیمار 1000 میلی گرم بر لیتر نیترات پتاسیم به ترتیب با 935 / 6 و 64 / 123 میلی-گرم بر گرم وزن تر حاصل شد که با سطح 2 میلی مولار سالیسیلیک اسید اختلاف معنی داری نداشت. بیشترین کلروفیل b در تیمار 5 / 0میلی مولار سالیسیلیک اسید با 0849 / 1 میلی گرم بر گرم مشاهده شد که با تیمار 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید اختلاف معنی داری نشان نداد. در تیمار محلول پاشی با آب مقطر (شاهد) کمترین کلروفیل a ( 3/59 میلی گرم بر گرم وزن تر( و کلروفیل کل ) 309 / 0 میلی گرم بر گرم وزن تر( به دست آمد. مصرف تمام سطوح سالیسیلیک اسید و نیترات پتاسیم، نشت الکترولیت ها را به طور نسبی کاهش داد؛بطوری که بیشترین و کمترین مقدار این شاخص به ترتیب در شاهد( 34/1 درصد) و محلول پاشی با غلظت 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید( 4 / 14 درصد) مشاهده شد. افزون بر این، بالاترین مقدار وزن تر پیاز دختری (90 / 3 گرم)، تعداد برگ (8 برگ در هر بوته) و طول برگ ( 8 / 33 سانتی متر) در سطح 2 میلی مولار سالیسیلیک اسید، به دست آمد. تیمار 2 میلی مولار سالیسیلیک اسید و پس از آن تیمار 1000 میلی گرم بر لیتر نیترات پتاسیم بهترین شرایط را از نظر محتوای کلروفیل، رشد رویشی و رشد پیازهای دختری زعفران فراهم کردند. در مجموع، به نظر میرسد اسید سالیسیلیک و نیترات پتاسیم با تاثیر بر فرآیندهای فیزیولوژیک گیاه، سبب کاهش اثرات منفی تنش سرما بواسطه کاهش میزان نشت الکترولیت ها و نیز افزایش رشد پیازهای دختری و توسعه اندام فتوسنتز کنندة گیاه دارویی زعفران می شوند که در نهایت، افزایش گلدهی را در پی خواهد داشت.