بررسی میزان سمیّت و اثرات آسیب شناسی فنل بر بافت های آبشش، کبد و کلیه جنین تاس ماهی ایرانی (acipenser persicus)

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت بوم شناختی و اقتصادی گونه تاس ماهی ایرانی به عنوان یک گونه بومی در خطر انقراض ساکن دریای خزر، گستردگی مناطق پراکنش آن و افزایش آلودگی روز افزون آب های داخلی به مشتقات نفتی مانند ترکیباتی فنلی، بررسی سمیّت حاد فنل در مرحله جنینی لاروهای 3 روزه تاس ماهی ایرانی ضروری می باشد. روش کار: 7تیمار با غلظت های 140، 115، 90، 65، 40، 25، 10میلی گرم بر لیتر فنل و یک شاهد( هریک 3 تکرار ) در نظر گرفته و آزمایشات مربوط به تعیین سمیّت حاد براساس استاندارد o.e.c.d. به صورت ساکن انجام گرفت. در مرحله بعد از سه غلظت زیر کشنده فنل(10،25،40 میلی گرم برلیتر) و شاهد در سه تکرار و در شرایط نیمه پایدار برای بررسی اثرات سمی فنل روی آبشش، کبد و کلیه به عنوان نشان گرهای سیتولوژیک در مدت تکامل لارو نورس تا شروع تغذیه فعال استفاده شد. لاروهای ناهنجار و تلف شده به صورت روزانه جمع آوری و در محلول بوئن فیکس و مراحل آماده سازی بافتی و رنگ آمیزی نمونه ها انجام گردید.یافته ها: مقدار 50lc طی 96 ساعت فنل 90 میلی گرم بر لیتر و حداکثر غلظت مجاز فنل برای لاروهای نورس تاس ماهی ایران 1/95 میلی گرم برلیتر تعیین گردید. تغییرات بافتی در آبشش پرخونی و هیپرپلازیا در کبد دژنراسیون سلول ها و تجمع ملانین و در کلیه اتساع کپسول بومن، شبکه گلومرولی و تخریب توبول ها بودند.نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که آلاینده هایی مانند ترکیبات فنلی در اکوسیستم های آبی بر رشد و نمو لاروهای نورس تاس ماهی ایرانی موثر هستند.