غلظت کشندگی (lc50 96 h) حشره کش دیازینون و اثرات آن روی پارامتر‌های خونی، بافت کبد و آبشش بچه‌ماهی استرلیاد (acipenser ruthenus)

اثر غلظت‌ های مختلف سم دیازینون به منظور تعیین lc50 96h بر روی بچه ماهیان استرلیاد (acipenser ruthenus) در مرکز تکثیر و پرورش و بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی رشت مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش تعداد 180 قطعه بچه‌ ماهی استرلیاد با وزن 28/1± 48/6 گرم در شش تیمار و سه تکرار (پنج گروه آزمایشی و یک گروه شاهد) در مخازن فایبرگلاس به ابعاد (cm15*50*75) رهاسازی شدند. آزمایش بصورت ساکن و به روشo.e.c.d (organization of economic cooperation and development) به مدت 96 ساعت انجام گرفت. فاکتور‌های فیزیکوشیمیایی آب از قبیل دما، اکسیژن،ph و سختی کل در طول دوره اندازه گیری و ثبت شد. بچه ‌ماهیان در غلظت های 3، 41/3، 87/3، 4/4 و 5 میلی ‌گرم در لیتر قرار گرفتند و نتایج حاصل از lc10، lc50، lc96 به روش آماریprobit analysis به ترتیب 48/2، 58/3 و 17/5 میلی ‌گرم در لیتر تعیین گردید. در بررسی هماتولوژی نیز شاخص‌ های pcv،rbc و wbc در دو گروه آزمایشی و شاهد تفاوت معنی ‌داری نشان دادند (p<0/05). در بافت آبشش بچه ‌ماهیان، ادم رشته ‌های اولیه، الحاق تیغه ‌های ثانویه، بالونینگ و پهن شدن و الحاق تیغه ‌های ثانویه، واکوئل ‌دار شدن، پوسته پوسته شدن تیغه‌ های ثانویه و جدا شدن سلول‌ ها، نکروز، پر‌خونی عمومی مشاهده شد که شدت آن در غلظت های 4/4 و 5 میلی ‌گرم در لیتر نسبت به سایرین بیش‏تر مشاهده شد. در بافت کبد نیز واکوئل ‌دار شدن سلول ‌های ادم، از بین رفتن غشای سیتوپلاسمی، از بین رفتن ظاهر دانه‌ دار سیتوپلاسم، پیکنوزه شدن هسته سلول ‌ها، کاریورکسیس، کاریولیز، نکروز و تجزیه کامل غشای سلول ‌های کبدی مشاهده گردید که عارضه در غلظت 4/4 و 5 میلی ‌گرم در لیتر نسبت به سایرین بیش‏تر بود.