اثرات نیمه مزمن نانوذره‌ی اکسید مس بر برخی پارامترهای خونی و بافت آبشش بچه‌ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio)

رشد فن آوری و و توسعه فعالیت های صنعتی در چند دهه اخیر موجب ورود مقادیر زیادی از آلاینده ها به محیط زیست شده است. با توجه به اثرات زیان بار برخی آلاینده ها بر محیط و موجودات زنده، بررسی و اثبات آسیب های ناشی از آ ن ها ضرورت می یابد. لذا هدف این پژوهش مطالعه سمیت احتمالی نانوذرات cuo از طریق ارزیابی پارامترهای خونی و بررسی بافت آبشش بچه ماهی کپور معمولی است. بچه ماهیان در 12 آکواریوم حاوی غلظت های تحت کشنده ی 50، 100 و 200 میلی گرم برلیتر از اکسیدمس و یک گروه شاهد (بدون نانوذره ی اکسیدمس) در سه تکرار تیمار شدند. ماهی ها به مدت 14 روز در معرض نانوذرات اکسید مس قرار گرفتند. در روزهای 7 و 14، نمونه ها خون گیری گردید و هموگلوبین (hb)، هماتوکریت (hct)،گلبولهای قرمز خون (rbc)، گلبول های سفید خون (wbc)، لنفوسیت ها، مونوسیت ها، ائوزینوفیل ها و نوتروفیل ها اندازه گیری شد و mcv، mch و mchc محاسبه گردید. آبشش نمونه ها نیز جهت انجام مطالعات آسیب شناسی بافتی جدا شده، مقاطع بافتی آبشش تهیه و آسیب های بافتی بررسی گردید. تجزیه و تحلیل پارامترهای خونی نشان داد که نانوذرات اکسیدمس پس از 14 روز، به طور معناداری rbc، hb ، hct(در غلظت های 100 و 200 میلی گرم برلیتر)، mch (در غلظت 100 میلی گرم برلیتر) و mcv (در غلظت های 50 و 200 میلی گرم برلیتر) را کاهش داد (05/0>p)(p >0.05) . نانوذرات اکسیدمس همچنین بر تعداد لنفوسیت ها، مونوسیت ها و نوتروفیل ها اثرات قابل توجهی داشته است (p >0.05 (05/0>p)). نتایج حاصل از بررسی مقاطع بافتی آبشش نیز آسیب هایی از قبیل پرخونی، خون ریزی، هایپرپلازی و چسبندگی رشته های ثانویه با شدت بالا و عریض شدن و تحلیل لاملای اولیه، نکروز سلولی، تلانژکتازی و ضخیم شدن غضروف لاملای اولیه با شدت کمتر را نشان داد. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که نانوذرات اکسید مس در غلظت های مورد بررسی در این مطالعه، اثرات منفی بر بچه ماهیان کپور داشته است.