بررسی میزان عناصر سنگین جیوه، مس و روی در بافت عضله و کبد ماهی قزل‌آلای ‌رنگین‌کمان (oncorhynchus mykiss) پرورشی در منابع مختلف آبی استان آذربایجان غربی

در این مطالعه مقدار تجمع فلزات سنگین جیوه، مس و روی در عضله و کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان در سه مزرعه پرورش ماهی با سه منبع آبی چاه، چشمه و رودخانه در استان آذربایجان غربی مقایسه شدند. پس از تهیه 20 نمونه ماهی از هر مزرعه با میانگین وزنی 220 گرم، فلزات سنگین بافت ها با تکنیک بخار سرد و دستگاه جذب اتمی شعله اندازه گیری شدند. نتایج بیانگر وجود ارتباط معنی دار بین نوع بافت، منبع آبی و جنسیت ماهیان با مقدار تجمع فلزات بود (0.05˂p). بیشترین مقدار جیوه (0.18±0.73 میلی گرم بر کیلوگرم) و روی (18.6±101.2 میلی گرم بر کیلوگرم) در بافت کبد ماهیان با منبع آبی رودخانه و بیشترین مقدار مس (34.22±88.84 میلی گرم بر کیلوگرم) در بافت کبد ماهیان با منبع آبی چاه مشاهده شد. صرفنظر از منبع آبی، مقایسه مقدار فلزات سنگین در بافت های ماهیان هر دو جنس نشان داد فلز روی تجمع یافته در بافت های جنس ماده بطور معنی داری بیشتر از جنس نر بود (0.05˂p). رابطه رگرسیون خطی معنی داری بین تجمع فلزات با وزن و طول ماهیان مشاهده نشد. مقدار جیوه عضله ماهیان همه منابع آبی کمتر از استانداردهای epa, fao, who, uk maff, fdaو nhmrc بود و مقدار مس و روی هر سه منبع آبی به ترتیب کمتر از استاندارد های epa و faoو بیشتر از سایر استانداردها بود. طبق نتایج، چشمه بهترین منبع آبی تعیین شده و برای حفظ سلامت مصرف کنندگان ماهیان، پایش مداوم آلودگی آب و ماهیان پرورشیِ منبع آبی رودخانه، ضروری بنظر می رسد.

Survey on heavy metals of Hg, Cu and Zn in muscle and liver tissues of Rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) in various water resources of West Azarbaijan province

In this study, the amount of heavy metals Hg, Cu and Zn in muscle and liver of rainbow trout were compared in farms were compared in three sources of water well, spring and river in west Azarbaijan province. After supplying 20 fish samples from each water source (weight: 220g) heavy metals of the tissues were measured using ColdVapor technique and atomic absorption flame spectrometry. The results indicated significant relationship between tissues, water source and fish sex with the metals accumulation. The highest amounts of Hg (0.73±0.18 mg/kg) and Zn (101.2±18.6 mg/kg) observed in liver of fish in river water source, and the highest amount of Cu (88.84±34.22 mg/kg) was observed in liver of fish in well water source. Regardless of the source of water, comparison of amount of heavy metals in tissues of both sex showed that accumulated metals in female tissues was significantly (P˂0.05) more than that of male. There wasn’t significant linearregression between metals accumulation and fish biometric indices. The amount of Hg in muscle of fish in water sources was lower than standards (EPA, FAO, WHO, UK MAFF, FDA, NHMRC), and amount of Cu and Zn of muscle in water sources was less than EPA and FAO standards respectively, and was more than other standards. According to the results, spring is the best water source, and it is essential to continuously monitor the water and farmed fish pollution in river’s water source to maintain the health of fish consumers.