تاثیر زیر حد کشندگی سم دیازینون بر پارامترهای خونی و بافت های آبشش و عضله بچه ماهی قره برون

این مطالعه به منظور بررسی سمیت آفت کش دیازینون به عنوان یک آلاینده اکو سیستم های آبی بر روی تغییرات آسیب شناسی بافت عضله و آبشش بچه ماهیان قره برون و آگاهی از تغییرات پارامترهای خونی آنها در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی شهید انصاری در سال 1392 انجام گردید. در این آزمایش تعداد 50 عدد بچه ماهی قره برون با میانگین وزنی 3 تا 5 گرم مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس روش o.e.c.d به مدت 14 روز در معرض غلظت های 25 و 50 و 75 درصد از lc50 سم دیازینون (که برابر 38/4 میلی گرم بر لیتر است) به صورت ساکن قرار گرفتند. از هر تیمار به طور تصادفی نمونه گرفته و سپس به آزمایشگاه منتقل شدند .جهت خونگیری (در شرایط آرام بدون ایجاد هر گونه استرس)، با استفاده از سرنگ 2 میلی لیتری از ساقه دمی خون گرفته و در ظرف حاوی ضد انعقاد هپارین ریخته شد.پارامترهای خون شناسی با استفاده از روشهای استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج حاصله بیانگر آن است که میانگین تعداد گلبولهای قرمز خون در نمونه شاهد 104×71 و تیمار1041 ×65 و تیمار2 104×63 و تیمار3 104×62 ومیزان هماتوکریت در نمونه شاهد23 درصد و تیمار1 ، 21درصد و تیمار2 ،20 درصد و تیمار3 ،19درصد بوده و قرابت بین فاکتورهای هماتولوژیک مورد نظر را آنالیز آماری معنی دار نشان داده است (p≤0/01). بین تعداد گلبولهای قرمز و حجم متوسط گلبولی و هماتوکریت ارتباط است، یعنی ممکن است تعداد گلبولهای قرمز در دو شرایط مختلف یکسان باشد ولی این تشابه در حجم متوسط گلبولی وجود نداشته باشد بدلیل اینکه هماتوکریت آنها فرق می کند و یا با افزایش تعداد گلبول قرمز از مقدار هماتوکریت کاسته شود و از این جهت حجم متوسط گلبولی کاهش را نشان می دهد. میانگین حجم متوسط گلبولی بر حسب میکرون مکعب حداقل 317 میکرون مکعب در تیمار3 و حداکثر 358 میکرون مکعب در گروه شاهد بود. مقدار هموگلوبین در ماهیان خاویاری مانند سایر موجودات دیگر ارتباط مستقیمی با تعداد گلبولهای قرمز دارد به طوری که افزایش تعداد گلبولهای قرمز میزان هموگلوبین نیز بالا می رود و بالعکس. نمونه بافت های عضله و آبشش در هر تیمار، در محلول بوئن تثبیت و مقاطع نمونه بافت ها با ضخامت 7 میکرون برش یافته و با استفاده از روش هماتوکسیلینائوزین رنگ آمیزی و توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. تاثیرات آسیب شناسی بافتی دیازینون بر روی بافت عضله دژنره شدن، ادم، واکوئله شدن، نکروز شدن و آتروفی شدن رشته های عضلانی را در تیمارها نشان داد. همچنین پرخونی، چسبیدن تیغه های آبششی، نکروز سلولهای کلراید و بهم ریختن ساختار تیغه های آبششی از مهم ترین تغییرات مشاهده شده در ماهیان تحت تاثیر سم دیازینون بود. این تغییرات آسیب شناسی بافتی با افزایش غلظت سم به طور معنی داری افزایش یافت و میزان مرگ و میر با افزایش میزان غلظت سم افزایش یافت.